Sinterklaas vieren voor gevorderden
Alles voor een heerlijk avondje
Sintweetjes
Invulgedicht
Tips & tricks
Zo kan ‘t ook
Sintweetjes
De namen Sinterklaas en Santa Claus lijken niet voor niets zo op elkaar. De Amerikanen namen het idee namelijk over van Nederlandse immigranten.
Heb je je ooit afgevraagd waarom de naam Santa Claus zo lijkt op die van Sinterklaas – oftewel Sint Nicolaas? Of gedacht dat het misschien wel heel toevallig is dat ze allebei grote kindervrienden zijn die kadootjes door de schoorsteen laten vallen?
Dat ís natuurlijk helemaal niet toevallig. Onze Sinterklaastraditie belandde namelijk in de achttiende eeuw via Nederlandse immigranten in New York. Onder invloed van de tradities van allerlei andere culturen transformeerde de bisschop langzaam maar zeker in de kerstman.
Griekse heilige
De Nederlandse Sinterklaas is namelijk gebaseerd op bisschop Nicolaas van Myra, een Griekse heilige die in de derde eeuw na Christus leefde in het huidige Turkije. Hij stond bekend om zijn anonieme giften aan de armen, een traditie die later werd omgezet in cadeautjes aan kleine kinderen.
Al in de zeventiende eeuw werd de verjaardag van de heilige gevierd door het zingen van liedjes, het zetten van de schoen, cadeautjes die door de schoorsteen kwamen en de roe die de stoute kinderen moest bestraffen.
Nieuwe elementen
Andere elementen zijn nieuwer. De stoomboot waarmee Sinterklaas uit Spanje komt is afkomstig uit het boekje Sint Nikolaas en zijn knecht. Dat werd geschreven in 1850 door de onderwijzer Jan Schenkman. Daar introduceerde hij ook andere bekende elementen, zoals het rijden over de daken, en hij introduceerde een knecht, die na een poosje Zwarte Piet zou gaan heten. Die figuur lijkt trouwens erg op de Duitse Knecht Ruprecht, die al sinds de zeventiende eeuw met de Sint optrok, of op Krampus, een duivelfiguur die in Duitsland in de dagen voor Sinterklaas stoute kinderen in een zak stopte.
De afbeeldingen in het boekje zorgden bovendien dat Sinterklaas in Nederland het uiterlijk kreeg dat we nu nog kennen: een oude man met een lange, witte baard een rode mantel met bijbehorende rode mijter.
De surprises en gedichten die de cadeautjes begeleiden zijn nog recenter. In 1943 gebeurde dat nog nauwelijks, blijkt uit een enquête van het Meertens Instituut uit die tijd.
Ded Moroz
In Amerika vermengde de Nederlandse traditie zich ondertussen met die van andere immigranten. De Russen hebben immers Ded Moroz – Grootvader Vorst – die tegen het einde van het jaar cadeautjes komt brengen in zijn slee. De Finnen hebben Joulupukki, die opdook bij het oud-Germaanse Joelfeest en op de Noordpool woont. Ook werd het pakjesfestijn verplaatst van begin december naar oudjaar en weer een stukje terug naar Kerstavond.
De Amerikaanse Santa Claus kreeg zijn definitieve uiterlijk toen de Amerikaan Haddon Sundblom hem in 1931 tekende voor een reclame van Coca-Cola. Ineens was de soms dikke, soms dunne figuur veranderd in een blozende, bolle, vriendelijke man met een knalrode jas, broek en muts.
Zwarte Piet
De laatste jaren is de figuur van Zwarte Piet weer volop in beweging in Nederland. De lollige, dommige figuur werd meer en meer herkend als een racistisch stereotype.
Daarom worden pieten tegenwoordig niet meer zwart geschminkt, maar hebben ze roetvegen in hun gezicht – veroorzaakt doordat ze de cadeautjes via de schoorsteen in de schoen stoppen.
Invulgedicht
Lieve …
Ook dit jaar hield de Sint … nauwlettend in de gaten
En is hij met wat vrienden van jou wezen praten
Van een aantal dingen schrok Sinterklaas zich rot
Schaam jij je af en toe niet helemaal kapot?
De Sint zou niet in jouw schoenen willen staan
Want wat ben jij dit jaar ontzettend vaak de fout ingegaan
Waar moeten we nou beginnen, lieve schat?
Trek eerst maar even snel een rietadt
Het was het jaar van de corona, heus waar
Maar dat bleek voor … geen enkel bezwaar
Huisfeestjes, grote groepen, het deed je weinig
… vond dat hele virus eigenlijk wel geinig
Je moest in quarantaine, maar dat deerde jou niet
… ging er gewoon lekker op uit, zag Piet
‘De kans is zo klein dat ik ‘t heb’, riep je luid
… deed een Grapperhausje tot besluit
Je moet je schamen voor je asociale gedrag
Neem snel vijf slokken, zonder ontzag
Ook in de kroeg was er volgens jou niks aan de hand
En hield je totaal geen anderhalve meter afstand
Je regelde met … en zelfs … ging met je mee naar huis
Trek voor dat gênante gedrag maar snel een buis
… coronatests heb jij ondertussen al gedaan
Misschien zou een SOA-test ook niet misstaan
De Sint hoorde bovendien dat … niet zuipen kan
Een kleine speler noemen je vrienden je dan
Een biertje adten is voor … te veel gevraagd
Nee, bij jou zijn de grenzen al snel vervaagd
Om het tegendeel te bewijzen neemt … een glas bier
We hebben alle tijd, dit duurt vast wel een kwartier
Gelukkig gaat als verwacht je studie helemaal top
Oh nee wacht, ook dat is momenteel een flop
… punten in een heel jaar tijd?
Neem toch eens je verantwoordelijkheid!
Sinterklaas schaamt zich voor … kapot
Neem daarom nu maar een flinke shot
Tot slot nog even iets over je gedrag in huis
Want ook daar is iets niet helemaal pluis
De Sint hoorde: … doet zijn huistaken niet
Het is een ontzettend lui varken, vertelde Piet
Het wordt tijd dat je eens wat gaat doen
Krijg toch eens een beetje meer fatsoen!
Toch heeft de Sint ook nog een fijn bericht
Hij heeft nog een cadeautje, speciaal aan … gericht
Het past perfect bij je, dat is zeker waar
Het stond op je verlanglijstje, vandaar
De Sint wil dat je eindigt met een rietadt
Hopelijk ben je na dit gedicht lekker zat
Liefs,
Sint en Piet
Tips & tricks
Vijf euro mag je uitgeven voor een Sinterklaaskadootje voor je huisgenoot. En dus koop je maar wéér een chocoladeletter, of een fles douchegel voor iemand die daar niet op zit te wachten. Dat kan dus beter!
Cadeautips
De decemberkalender. Het kraslot kost maar vijf euro, maar met een beetje geluk (oké, met héél veel geluk) geef je een cadeau van 100.000 euro. 31 dagen krasplezier en hopelijk veel geld. Wel afspreken dat je bij een dik bedrag de helft krijgt.
Kijk op vakantieveilingen.nl. Daar kun je bieden op van alles en nog wat. Van parfum tot mooie planten en leuke dagjes weg. Met de juiste timing en het beste bod heb je voor weinig geld een topcadeau.
Maak zelf iets, bijvoorbeeld een gepersonaliseerd bordspel. Teken Ganzenbord na en vul de vakjes met grappige opdrachten en anekdotes. Met een stuk karton, lijm, papier en stiften kom je een heel eind.
Geef een tegoedbon voor een lekkere proeverij die je zelf organiseert. Haal een aantal biertjes of verschillende wijnen in huis en je hebt voor weinig geld een leuk cadeau én een gezellige avond!
Ga naar een kringloopwinkel, waar ze vaak leuke dingen hebben voor weinig geld. Boeken, puzzels, leuke glazen, sieraden: het is er allemaal te vinden voor een klein prijsje.
Tricks voor een leuk gedicht
Bedenk eerst waar je over wilt dichten. Wat heeft die persoon dit jaar meegemaakt? Bedenk een aantal thema’s. Dan wordt het een soort jaaroverzicht. Het hoeft lang niet altijd lief te zijn; soms mag je best een beetje grof wezen.
Micks Rijmwoordenboek is al jaren de trouwe hulp van vele dichters. Zoek je het ideale rijmwoord bij het woord ‘kroeg’? Mick helpt je. Vroeg, genoeg, gedroeg.
Zorg dat er een paar goede grappen of kwinkslagen in zitten. Niets is leuker dan dat de rest van de groep moet lachen om jouw gedicht.
Het hoeft echt niet altijd helemaal perfect te rijmen. Het geeft houvast om een gedicht lekker te laten lopen, maar niemand die het erg vindt als een zinnetje een keer niet rijmt.
Het is een cliché, maar wel waar: begin op tijd. Je bedenkt vaak nog nieuwe en leukere dingen als je het gedicht even laat liggen.
Zo kan ‘t ook
De meeste studentenhuizen vieren Sinterklaas ergens deze week. Maar de bewoners van Huize Maurits grepen twee weken geleden al hun kans. Julia Swaters (20) vertelt over hun Sinterklaasavond.
Vijf mannen en vijf vrouwen wonen er in Huize Maurits. En hun Sinterklaas – dit jaar al op 17 november – was zoals altijd weer een groot succes. ‘Het is vaak best lastig plannen met zo’n grote groep’, vertelt Julia Swaters. ‘Maar we hebben elke dinsdag huisavond, dus voor zoiets is het best eenvoudig. En doordat we één huishouden zijn, hoefden we met het oog op corona gelukkig niks anders te doen dan voorgaande jaren.’
Sinterklaasavond wordt bij Huize Maurits al sinds jaar en dag gevierd. ‘Het is bij ons echt een ding, we kijken er erg naar uit.’
Het begin? Een grote bestelling bij Friet van Piet. ‘Haha, van Piet, snap je hem?’, lacht Julia. Ze bestellen elk jaar ergens anders; dit jaar was de snackbar aan de beurt. ‘Iedereen moest ook netjes gekleed zijn, dus we zaten met zijn allen in onze jurkjes en jasje-dasjes lekker patat te eten.’
Surprises
Normaal gesproken volgt er dan een cadeautje met een gedicht, maar dit jaar gingen ze voluit: er moesten ook surprises bij. ‘Daar was niet iedereen even blij mee’, vertelt Julia. ‘De een maakte zich er ook wat makkelijker vanaf dan de ander.’
Zelf maakte de student Nederlands een speurtocht door het huis. Overal lagen kleine briefjes met aanwijzingen waar de cadeautjes lagen. ‘We mochten twintig euro uitgeven, dus we konden ook echt leuke dingetjes kopen.’
De huisgenoot die háár getrokken had, had minder inspiratie. Ze kreeg een cupcake-bakvorm, een gieter en een boekje over kruiden: heel leuk. Maar de ‘surprise’ bestond uit golfjes getekend op gekleurd papier die haar hersenen moesten voorstellen.
Gênante gebeurtenissen
De gedichten vormden toch het hoogtepunt. ‘Die zijn bij ons vrij grof’, vertelt ze. ‘Iedereen pest elkaar en alle gênante gebeurtenissen van het afgelopen jaar komen voorbij.’ Zo werd uitgebreid besproken wie met wie naar bed was geweest.
Soms wordt er iemand even aangesproken op onacceptabel gedrag. ‘Ik kreeg te horen dat ik veel te weinig aanwezig was op huisavonden’, zegt Julia. ‘En vorig jaar werd iemand aangepakt omdat hij veel te weinig deed in huis. Sindsdien doet hij ook echt meer.’
Adten
Tot slot werd er flink gedronken. ’Je moet een biertje adten als dat je in het gedicht wordt opgedragen’, zegt Julia. ‘Zo van: “Het is heel erg leuk bij ons in huis, trek jij nu maar een buis.”’ Dat gebeurt bij elk gedicht toch wel een paar keer. Eén huisgenootje moest drie keer drinken. ‘Op zich viel dat wel mee, maar ze was heel brak’, vertelt Julia. ‘Dat werd dus braken’, lacht ze.
Als de avond dan helemaal ten einde is, volgt de afsluiting: een groepsfoto op chique. ‘Die foto sturen we als kerstkaart op naar onze buurt. Leuk, toch?’