Kremlinwatcher Hans van Koningsbrugge: Nooit gedacht dat dit zou gebeuren

Het Centre for Russian Studies (CRS) in de Universiteitsbibliotheek heeft nooit met inhoudelijke bemoeienis van Rusland te maken gehad. Dat zegt directeur en Ruslandexpert Hans van Koningsbrugge.

Sterker nog, zo zegt de hoogleraar geschiedenis en politiek van Rusland, het was een harde voorwaarde bij de oprichting van het centrum in 2010 dat dat niet zou gebeuren. ‘Het is glashelder gezegd door het toenmalige college van bestuur en mijzelf: elke vorm van inmenging zou direct leiden tot sluiting van het centrum.’

Vanwege de invasie van Rusland van Oekraïne worden veel banden tussen Nederland en Rusland verbroken. Dat deed ook de RUG, die na een ‘dringende oproep’ van onderwijsminister Robbert Dijkgraaf (D66) sinds afgelopen vrijdag alle samenwerking is gestopt.

Lange arm

De RUG heeft via het CRS en het Nederland-Ruslandcentrum (NRCe) nauwe onderzoeks- en onderwijsbanden met Rusland. En in de Groningse academische gemeenschap vragen meer en meer mensen zich af hoe lang de arm van het Kremlin precies is.

Zijn deze centra te vergelijken met het Chinese Confucius Instituut, dat nauwe banden heeft met de Chinese overheid en daarom wordt gezien als propaganda-apparaat?

Gerenommeerd

‘Mensen roepen van alles, terwijl ze er weinig van weten’, zegt Van Koningsbrugge. Hij werkt sinds 1986 met Rusland en is behalve directeur van beide centra een gerenommeerd Ruslanddeskundige.

‘Het Confucius Instituut kreeg geld uit China’, zegt hij. ‘Maar het Nederland-Ruslandcentrum heeft nooit geld uit Rusland gekregen, daar is nooit een Russische financiële partner geweest. Dat is opgezet met fondsen van de universiteit met steun van de Gasunie.’

Financiële partner

En hoewel het CRS wel ‘een klein bedrag’ van een Russische partner ontving, is ook dat volgens Van Koningsbrugge op geen manier te vergelijken met het Confucius. ‘Dat ging om de aanstelling van een bibliothecaris. Die is nodig, omdat het een studiecentrum in de bibliotheek is. Maar die deed geen onderzoek, gaf geen onderwijs en had daar op geen enkele manier invloed op.’

Bovendien is de samenwerking met de Russische partner sinds 1 februari jongstleden opgezegd. ‘Die liep af en wij hebben besloten om dat niet door te zetten’, zegt Van Konigsbrugge. Dat was voor Rusland in de nacht van 23 op 24 februari Oekraïne binnenviel en de oorlog begon.

‘Wij bepalen’

‘Wat wij doen in het CRS, dat gebeurt met een exclusief Nederlandse staf’, zegt Van Koningsbrugge. ‘Wij bepalen het programma en welke lezingen gegeven worden en waarom. En die lezingen zijn door ons ontwikkeld.’

Er werd wel samengewerkt met Russische partners, maar dat waren bijvoorbeeld studiecentra zoals het centrum dat mee zou doen aan een serie lezingen over Noord-Nederlanders onder het bewind van Napoleon. Een project dat met een Franse en Russische partner zou zijn, maar nu alleen met de Franse partner doorgezet wordt.

Achteraf makkelijk praten

Van Koningsbrugge merkt op dat het makkelijk is om de Russische relaties achteraf te bekritiseren. ‘Maar de algehele insteek die wij allemaal hadden de afgelopen dertig jaar, was dat als we samen zouden werken en de economie zou worden verbeterd, zij langzamerhand meer onze kant op zouden komen.’

‘Het is heel makkelijk om te zeggen “alles was fout”, dat is niet waar. Niemand heeft, ook ik als serieuze Kremlinwatcher, gedacht dat het ooit zo zou gebeuren’, zegt hij verwijzend naar de invasie.

Juist nu moet de RUG blij zijn dat er aan de RUG aan Ruslandkunde wordt gedaan, stelt hij. ‘Dat geeft ons de mogelijkheid voor duiding en beter begrip van wat er gebeurt. Een van mijn naaste collega’s heeft bij ons zijn PhD gedaan over de historische politieke context van Oekraïne. Ik ben blij dat ik nu een Oekraïne specialist naast me heb, anders liep het helemaal over mijn schoenen.’

Engels

4 REACTIES

Abonneer
Laat het weten als er

De spelregels voor reageren: blijf on topic, geen herhalingen, geen URLs, geen haatspraak en beledigingen. / The rules for commenting: stay on topic, don't repeat yourself, no URLs, no hate speech or insults.

guest

4 Reacties
Meest gestemd
Nieuwste Oudste
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties