De bachelor Wijsbegeerte van een bepaald Wetenschapsgebied is behoorlijk populair. Dit collegejaar tekenden 76 studenten voor de mogelijkheid om naast hun eigen bachelor nog zestig extra punten te halen bij filosofie. Op die manier kunnen ze twee bullen halen, die van hun eigen studie maar ook die van filosofie.
Maar ‘gewone’ filosofiestudenten voelen zich benadeeld. Niet alleen merken zij een niveauverschil en hebben zij moeite met de extra bachelorstitel voor de dubbelstudenten, ook vrezen ze weggedrukt te worden uit de arbeidsmarkt.
‘Het komt wat frauduleus over’, vindt universiteitsraadslid Tim van Heuven (DAG) en oud-studentassessor bij het wijsbegeertefaculteitsbestuur. ‘Ik heb twee bachelors gedaan, economie en de reguliere filosofiebachelor. Stel nou dat ik van beide bachelors 120 ECTS overhevel naar de ander, zodat ik twee superbachelors heb van ieder 300 ECTS. Dan zou dat toch gewoon fraude zijn? De kennis van iemand die filosofie er in een jaartje bij doet staat op papier gelijk aan de kennis van een reguliere filosofiestudent.’
Uit de markt drukken
Huidig voorzitter van de faculteitsraad Willem Noordink (ook DAG) en reguliere bachelorstudent wijsbegeerte deelt de kritiek. Bovendien vreest hij dat reguliere filosofiestudenten minder gemakkelijk een baan krijgen, omdat de dubbelstudenten hen uit de markt drukken.
Ten slotte zouden de dubbelstudenten minder filosofische basis hebben. ‘Laatst zat er bij een college Filosofie van de Geesteswetenschappen een dubbelstudent voor mij’, zegt Noordink. ‘Toen de basale filosofietermen fenomenologie en hermeneutiek vielen, zag ik hem op zijn laptop snel Google raadplegen.’
Begrijp Noordink en Van Heuven niet verkeerd: zij willen de studenten van een bepaald Wetenschapsgebied niet weg hebben. ‘Het kan tijdens college tot interessante discussies leiden’, weet Noordink uit ervaring. ‘Onze kritiek komt meer vanuit een rechtvaardigheidsgevoel’, vult Van Heuven aan.
Het tweetal staat niet alleen in hun kritiek. Al in november 2016 pleitte de studentenfractie van de faculteitsraad voor afschaffing van de term ‘bachelor’. Die zou vervangen kunnen worden door de benaming ‘minor plus’. Dat zou meer recht doen aan de positie van de reguliere filosofiestudenten.
Niet eerlijk
Maar het faculteitsbestuur weigerde. ‘Het doel van de opleiding is om studenten uit te nodigen om hun eigen vakgebied filosofisch uit te diepen. Het is meer een academische aanvulling, niet een opleiding tot zelfstandig filosoof. Een hele opleiding overboord te gooien omdat een aantal studenten de benaming niet eerlijk vindt, gaat mij veel te ver’, zegt opleidingsmanager Arnold Veenkamp.
Hij gelooft niet in verdrukking op de arbeidsmarkt. ‘Verreweg het grootste deel van de studenten Wijsbegeerte van een bepaald Wetenschapsgebied kiest na de bachelor voor een master binnen hun vakgebied. Daar vormen zij geen concurrentie voor degene met een filosofiemaster op zak’, stelt Veenkamp.
Dat een docent af en toe iets extra moet uitleggen, kan voorkomen. Maar van een niveauverschil is geen sprake: ‘Daar waar wij het meten – de behaalde cijfers aan het einde van een vak – zien wij geen significant verschil’, zegt hij.
Significant dommer
Geschiedenisstudent Floris van Wijk, die de bachelor Wijsbegeerte van een bepaald Wetenschapsgebied in november 2017 afrondde, herkent zich niet in het niveauverschil. ‘Tijdens colleges kon ik niet merken wie er een reguliere filosofiestudent was en wie niet’, zegt hij. ‘Mij is in ieder geval niet opgevallen dat een deel van de studenten significant dommer was of niet kon meekomen.’
Tjerk Wesseling (Internationale Betrekkingen en Religie & Conflict) beaamt dat. ‘Er zaten studenten bij die niet al te pienter waren, maar dat konden net zo goed reguliere filosofiestudenten zijn.’
Wesseling en Van Wijk volgden samen het vak Filosofie van de Geesteswetenschappen. Van Wijk vond het lastig, met name omdat het zo abstract was. ‘Toch was ik vanuit mijn thuisstudie al bekend met begrippen als hermeneutiek en fenomenologie.’
Andere opleiding
Beide heren hebben de extra bachelor met veel plezier en interesse gevolgd. ‘Echt mooi dat je in een jaar tijd gewoon een extra bachelor kunt bijschrijven’, zegt Wesseling. Deels snapt hij de kritiek wel. ‘Het is toch een beetje vals spelen. Aan de andere kant moet je er een hoop voor doen. Je krijgt het niet cadeau.’
Van een ‘minorplus’-betiteling moeten ze dan ook niets weten. ‘Het heet toch niet voor niets Wijsbegeerte van een bepaald Wetenschapsgebied?’, zegt Van Wijk. ‘Het is gewoon een andere opleiding met andere vereisten.’
Ter verheldering de BA Wijsbegeerte van een Bepaald Wetenschapsgebied bestaat uit:
120 ECTS (andere opleiding)
30 ECTS (minor)
20 ECTS (filosofie vakken)
10 ECTS (scriptie)
Als men het zo efficiënt mogelijk indeelt betekend dit dat je voor 30 unieke ECTS een voltallige bachelor krijgt. Deze BA geeft studenten het recht om zich voor een filosofie master in te schrijven. Veel andere opleidingen hebben een soortgelijk traject: een pre-masters. Het probleem zit hem dus echt in de bachelor titel, die er tegelijk voor zorgt dat veel studenten geïnteresseerd zijn in de opleiding. Het feit dat de faculteit studenten stimuleert om zich met filosofie bezig te houden moedigen wij allemaal aan, maar om daarvoor diploma’s bijna kado te geven niet. Feit is dat deze groep studenten voor een grote inkomensstroom zorgen en daarmee essentieel zijn voor het voortbestaan van de faculteit. De casus van WvbW toont hoe financieel gedreven beleid de kwaliteit van het onderwijs bedreigd.