Elke dag vraagt de redactie van UKrant zich af: waar schrijven we over, waarom schrijven we erover en hoe schrijven we erover? ‘Bij UKrant’ is een niet reguliere rubriek waarin we een kijkje achter de schermen geven.
De afgelopen weken heeft UKrant een aantal nieuws- en achtergrondverhalen gepubliceerd over ‘de fabeltjesfuik’ van docent Tjeerd Andringa van University College Groningen (UCG). Het resultaat is dat Andringa in afwachting van een onderzoek voorlopig is geschorst.
De verhalen leidden tot veel beroering. Op de RUG zelf natuurlijk, op andere universiteiten, maar ook in de rest van het land en zelfs ver daarbuiten; Amerikaanse, Italiaanse en Belgische media namen het nieuws over.
Er kwamen honderden – vaak boze – reacties bij ons binnen, en meestal waren mensen boos op UKrant. Veel antivaxers, complotdenkers, fakenewsroeptoeters, enzovoort namen het op voor Andringa, in hun ogen de belichaming van de academische vrijheid (of eigenlijk: het bewijs dat die academische vrijheid allang ten grave is gedragen). En UKrant is een ‘volkstribunaal’ dat mensen ‘affakkelt’ en ‘demoniseert’.
Dat soort reacties viel uit die hoek wel te verwachten. Maar wat opviel was dat ook binnen de RUG soms vol onbegrip werd gereageerd door (oud-)studenten van Andringa en docenten/medewerkers; onze berichtgeving was eenzijdig, slecht gedocumenteerd, framing van de bovenste plank, vals.
We hoefden maar even te googelen om vast te stellen dat Andringa er een nogal bijzondere mening op nahoudt
Zo nam een student van UCG/Andringa de moeite om m’n mobiele nummer te achterhalen en te appen: You crossed a line, you should be ashamed of it. Everything for the clicks, right?
UKrant is door zulke berichtgeving medeverantwoordelijk voor een onveilig werkklimaat aan de uni, schreef een medewerker (niet van UCG). Weer een ander merkte op: Het is niet aan een universiteitskrant (die moet gewoon leuke en gezellige stukjes schrijven) om RUG-medewerkers/collega’s publiekelijk te berispen en aan de schandpaal te nagelen, want officiële instanties zijn er om een oordeel te vellen.
Hoe is dit nu gegaan? Hoe is dit verhaal tot stand gekomen? Eerst maar terug naar het begin.
Van enkele studenten kregen we in november (drie maanden voor de eerste publicatie, we zijn niet over een nacht ijs gegaan) informatie over de controversiële manier van lesgeven door (hun docent) Tjeerd Andringa.
We hoefden maar even te googelen om vast te stellen dat Andringa er een nogal bijzondere mening op nahoudt en die graag op internet ventileert: er is een verband tussen vaccineren en autisme, geloof de officiële versie van 9/11 niet, wereldleiders en top-CEO’s die kinderbloed drinken is minder onwaarschijnlijk dan het lijkt.
Alle sites/blogs/vlogs/YouTubevideo’s waar Andringa opduikt, zijn door ons bekeken en geanalyseerd en het beeld dat dan ontstaat laat aan duidelijkheid weinig te wensen over: de docent die onderwijst in complotdenken, blijkt een complotdenker.
De docent die onderwijst in complotdenken, blijkt een complotdenker
Je kunt je natuurlijk afvragen of je zo’n docent in de collegezaal wilt hebben, want veel van deze zaken wil je niet onderwezen hebben in een academische/wetenschappelijke omgeving. Maar vooruit, het is een privémening en dat is ieders goed recht.
Maar klopt dat wel? was de cruciale vraag die de redactie daarna moest beantwoorden. Bleef die privémening buiten de collegezaal?
We spraken in de weken daarna met (oud-)studenten. Een aantal van hen maakte zich zorgen, zo bleek al snel. Ze vertelden over hun verwarring door de stelligheid waarmee discutabele ideeën als waarheid werden verkondigd, voelden zich geïntimideerd en spraken over willekeur in de beoordeling (afhankelijk van in hoeverre ze meegingen met de zienswijze van hun docent, viel het cijfer hoger of lager uit).
Voor de volledigheid: het is absoluut waar dat er ook veel studenten zijn die met Andringa weglopen. Zij vinden hem een goede en bovenal betrokken docent die iets extra’s brengt, zo zeggen ze. Deze positieve verhalen hebben we in onze publicaties overigens meer dan eens vermeld.
Een kleine week voor publicatie bleek dat Andringa van het faculteitsbestuur de cursus al niet meer mocht geven
Het werd tijdens ons onderzoek duidelijk dat de signalen al eerder het faculteitsbestuur van UCG hadden bereikt en dat daar de alarmbellen waren afgegaan. Toen we onze bevindingen aan het bestuur voorlegden, dat was een kleine week voor publicatie, bleek dat Andringa – na eerst langere tijd gemonitord te zijn – van het faculteitsbestuur de cursus al niet meer mocht geven.
Dat was dus niet als gevolg van onze publicatie, dat besluit had het faculteitsbestuur al eerder genomen (maar er geen ruchtbaarheid aan gegeven).
De redactie heeft Andringa uiteraard in de gelegenheid gesteld om te reageren en zijn zienswijze te geven, zaken op te helderen, uit te leggen, te verduidelijken. Hij koos er op dat moment voor om niet inhoudelijk te reageren maar te volstaan met een quote van Aristoteles (een week later gaf hij wel een eigen online persconferentie).
Het is de taak van een journalistiek medium om vragen te stellen, zaken te signaleren die niet of niet helemaal in de haak zijn. Dat moet wel zorgvuldig gebeuren en ik zie nergens dat dat niet het geval is geweest.
In dat licht bezien: UKrant is er niet op uit geweest om Andringa willens en wetens te beschadigen. We willen wel voorkomen dat studenten door en op de universiteit worden beschadigd.
Rob Siebelink is hoofdredacteur van UKrant
Thanks, such a “clarifying” article from Ukrant was due. Even though I do think there is still no proof of understanding of just how much your journalism contributes to further polarisation in public debate.
“We received hundreds of responses, most of them angry, and most of them angry at UKrant. Many anti-vaxxers, conspiracy nuts, fake news believers, etc.”
…Honestly, they were exactly the kind of reactions you’d expect from people like that. A little more surprising was the fact that some people from within the UG reacted incredulously.”
What if those who you label as “conspiracy nuts” are in fact people with valid concerns about biased, one-sided reporting in the media? Or those “anti-vaxxers” who fear the state of control governments have imposed over the last two years of the pandemic? What if there is something about their accounts that is worthy of serious, non-condescending consideration? Can we approach their feedback openly and compassionately?
You can, of course, disagree and offer arguments to make a point. But that is different from labelling and discrediting people who appear to fit into a category you despise and get triggered by.
As a former student myself, I find it honestly reassuring that some people from the UG responded critically towards the article. It helps me realise that not everyone has become a reactionary, unable to consider an incident as complex and treat it as such, without jumping to take a side.
Er is een Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit, en er zijn bij wet ingestelde organen als de opleidingscommissie en de examencommissie die signalen horen op te pikken. Wat mij betreft is de vraag dus vooral de bestuurlijke: hoe kan het dat deze man zo lang met deze wetenschappelijke onzin door heeft kunnen gaan, of zelfs maar naar voren geschoven is als UCG docent?
Dr. W.M. Jongman
Geachte heer Jongman,
Misschien is de situatie niet zo eenduidig als dat u hem interpreteert. Er is volgens de berichtgeving en de persconferentie ook al bestuurlijke actie geweest, want in overleg met de docent is de gewraakte cursus voorlopig stopgezet. Ook is er al kritisch gekeken door een onafhankelijk expert naar leeruitkomsten, beoordelingsrubrieken en gemaakt werk. Daarbij zijn, volgens de persconferentie, geen fundamentele problemen geconstateerd.
Met uw reactie illustreert u feilloos dat de veroordeling van de UCG-docent al heeft plaatsgevonden . En ook u gaat daar in mee zonder de resultaten van gedegen onderzoek af te wachten.
Het is mijn inschatting dat deze hele situatie een interessant casus op levert voor onderwijspsychologen. Er is namelijk, ervan uitgaande dat de presentatie van de evaluaties correct is, sprake van een situatie die pas achteraf door sommigen als onveilig wordt ervaren. Het is dus niet voldoende de leeromgeving veilig te maken, we moeten ook kijken of zo’n evaluatie achteraf kan omslaan.
Thematiek en wijze van feedback geven spelen hierin waarschijnlijk een belangrijke rol. Zoals ik al eerder heb geschreven zou een cursus zoals deze door tenminste twee docenten samen moeten worden gegeven en zou er een code taal moeten worden afgesproken die geen verwarring laat ontstaan. Woorden die naast een technische betekenis ook een sterke emotionele waarde hebben moeten daarbij waarschijnlijk worden vermeden. Het gebruik van de term “respectloos” als een code woord voor het niet ingaan op de argumentatie in een artikel is in dat licht waarschijnlijk onverstandig. Ik kom op dit moment niet verder dan dit soort speculaties, maar hier ligt een interessant onderwijspsychologisch vraagstuk.
Hoogachtend,
Een Docent
Geachte heer Siebelink,
U negeert de geformuleerde kritiek ten aanzien van docentenveiligheid en een zorgvuldige omgang met docenten. Dat is de fundamentele kritiek die is geuit richting de UKrant. Zorgvuldige omgang met mensen bestaat uit meer dan uw vernisje van hoor en wederhoor.
U toont inconsistentie door ons te vragen u op de door u uitgesproken eigen intenties te beoordelen; terwijl u dat de UCG-docent niet gunt. Dat noemt men: “meten met twee maten”. De toon in uw oorspronkelijke artikel en latere artikelen heeft u daarbij zo gekozen dat de claim dat er geen intentie tot beschadigen achter zit niet echt overtuigt.
Is die intentie daadwerkelijk afwezig dan toont u een pijnlijk gebrek aan inzicht in de gevolgen van uw eigen handelen. Daarmee lijkt u waarschijnlijk meer op de UCG-docent dan u denkt, met dit verschil dat u uw falen nog niet toegeeft.
Hoogachtend,
Een Docent
Complotdenker is een begrip dat door westerse geheime diensten werd ontwikkeld om critici neerbuigend in een hoek te zetten (conspiracy-thinkers, conspiracy-nuts). Wie kennis neemt van de relevante feiten dient te begrijpen dat de wereld gecompliceerder is (zie begrippen Operation Northwoods, Iran-Contra affair). Andringa lijkt me door zijn tegenstanders voldoende zwart te zijn gemaakt. Voor een universiteitsblad is dit opmerkelijk. Normaal is men juist kritisch tegenover de heersende macht van de universiteit. Hier denkt de Ukrant een grote misstand te hebben aangekaart. Terwijl de werkelijk grootste misstanden waar het hier om gaat niet besproken worden. Natuurlijk is het zo dat als er geroepen wordt: bloed drinken van kinderen, geen mensengemaakte klimaatverandering, vaccines zijn gevaarlijk, dan denken we meteen “idioot”. Zo zijn we geprogrammeerd en daar wordt hier gebruik van gemaakt. Dus afgezien van deze inderdaad opmerkelijke beschuldigingen: waarom moest hij uit het verkeer getrokken worden? Ik weet immers dat hij ook aantoonbaar over waarheden sprak. Die kant blijft onbesproken.