Columnist Gerrit Breeuwsma ergerde zich aan het feestgedruis in Deventer na de bekerwinst van Go Ahead. Opeens wist hij waarom: het leek op een feestje van een studentenvereniging.
Een week geleden keek ik met een half oog naar een item van het Journaal. Daarin werd verslag gedaan van de festiviteiten in Deventer rond het succes van de voetbalclub Go Ahead Eagles.
Op wereldschaal een gebeurtenis van niks natuurlijk. Paus Franciscus is net overleden, Poetin bombardeert burgerdoelen in Oekraïne, in Gaza wordt de Palestijnse bevolking – onder onze ogen – stelselmatig het leven onmogelijk gemaakt en Trump mag als een beschonken olifant in een porseleinkast op het wereldtoneel tekeergaan.
Dat is zo’n beetje het nieuws in een notendop en tegen die achtergrond won Go Ahead Eagles voor het eerst in zijn bestaan de KNVB-beker. ‘A small step for mankind but a giant leap for Deventer’, zullen we maar zeggen.
Er was een verslaggever naar Deventer gestuurd om de sfeer te proeven. Nou, die was uitgelaten, zoveel was duidelijk. De hardcorefans zagen hun grootste wens in vervulling gaan. Opgetuigd in de kleuren van de club waren ze dolgelukkig en droomden alvast van Europees voetbal.
Het bier klotste over de rand van het glas en meisjes vonden alles ‘super’
Er waren de onvermijdelijke straatinterviews met feestvierders, onder wie veel jonge mensen. Jongens bij wie het bier over de rand van het glas klotste en meisjes die met schorre stem alles ‘super’ vonden. Ze durfden te voorspellen dat ze in de aankomende nacht hun stembanden nog meer geweld aan zouden doen. Dat zal ze vast gelukt zijn.
Ook zij probeerden de indruk te wekken dat er een droom in vervulling was gegaan, maar op een of andere manier vond ik het nogal ongeloofwaardig. De uitbundigheid had iets gemaakts – een hoog ‘waar is het feestje, hier is het feestje’-gehalte – en ineens meende ik te weten waarom het me ergerde: het leken wel studenten.
Nu heeft Deventer bij mijn weten geen universiteit, dus daar kon het niet van komen, maar dat hoeft niemand ervan te weerhouden om studentikoos tekeer te gaan. Het aanzien van de universiteit is de laatste jaren volgens mij niet gestegen, maar student, dat wil iedereen wel zijn.
Met goedkeuring van de overheid. Zo mogen mbo’ers zich sinds 2020 officieel studenten noemen. Niet om daarmee de kwaliteit van hun onderwijs flink op te schalen, maar omdat het hen, in het bezit van een collegekaart, toegang zou moeten verlenen tot allerlei vormen van studentenvermaak: studentensportverenigingen, studentenkroegen en introductieweken.
Toenmalig minister van Onderwijs Van Engelshoven riep destijds op om studentenverenigingen open te stellen voor mbo’ers. Uit een onderzoek van de NOS bleek trouwens dat de meeste studentenverenigingen daartoe niet bereid waren of er in het beste geval ‘over na wilden denken’. Dat hoeft echter niemand ervan te weerhouden om zich als student te gedragen.
Bestuurders hebben weinig controle over hun leden, zodat alle beloftes op niets uitdraaien
Of dat in alle opzichten winst is, durf ik te betwijfelen. Is het mijn persoonlijke ergernis? Ben ik misschien te gefixeerd op de schandalen? Het uitgebreide onderzoeksverhaal over de mores van het Utrechtsch Studenten Corps dat onlangs in de NRC stond te lezen, heeft mijn (voor)oordelen echter niet getemperd.
Het verhaal staat vol met ‘voorbeelden van chronisch pestgedrag, excessief drank- en drugsgebruik, racisme, seks onder dwang en zelfs verkrachting’, aldus een redactioneel commentaar van de krant. Ze komen niet alleen in Utrecht voor, ook in Leiden, Amsterdam en Groningen, waarbij de besturen van studentenverenigingen vrijwel steeds afhoudend reageren op kritiek van buiten.
Daarbij hebben de bestuurders maar weinig controle over hun leden, zodat alle beloftes om de excessen te stoppen tot nu toe op niets uitdraaien. Maar ondanks alle schandalen blijven de studentenverenigingen ongekend populair.
Het staat natuurlijk iedereen vrij om zich student te noemen, maar als de aantrekkingskracht daarvan vooral bestaat uit de hang naar (excessief) ‘vermaak’, is er wellicht sprake van een imagoprobleem.
GERRIT BREEUWSMA