Na vier jaar met veel plezier in studentenhuizen te hebben gewoond, was ik wel klaar met wakker gekreund worden door een seksende huisgenoot, in de rij staan voor de douche en niet op blote voeten door de keuken kunnen lopen. Ik besloot te kijken wat mijn zorgvuldig gespaarde punten bij woningbouwvereniging Lefier zouden opleveren. Al na één keer reageren was het raak: ik kreeg een prachtige studio met eigen badkamer en keuken in hartje centrum. Maar het jaar woongenot dat volgde, werd ruw verstoord door een brief die begin september op de mat lag.

Het pand zou verbouwd gaan worden, en niet zo’n beetje ook. Een complete renovatie van de badkamer, een nieuw aanrechtblad in de keuken, brandveilige hallen en asbestverwijdering uit het dak stonden op het programma. Dit betekende drie weken lang niet gebruikmaken van eigen douche en toilet, en elke werkdag vanaf 8 uur ‘s ochtends bouwvakkers over de vloer. Ter compensatie kreeg ik een abonnement op de sportschool om de hoek om te douchen, een chemisch toilet in een kast en een dixi buiten. En 260 euro.

Recht op meer?

Mijn eerste reactie was: ‘Yes, gratis geld!’ Maar vervolgens was het drie weken lang in de sportschooldouche erachter komen dat ik mijn handdoek was vergeten, elke dag ontbijten tussen de bouwvakkers en naar een festivaltoilet. Bovendien viel de financiële compensatie in het niet bij de huur die ik betaalde. Had ik recht op meer of ben ik gewoon een zeikerd? Ik besloot de hulp in te roepen van professionals.

Mijn zoektocht naar de waarheid begon bij het Kamerbewoners Adviesburo (KAB), waar rechtenstudenten gratis advies over huurrecht geven. Studenten Frank en Madhawi leggen me uit dat je als huurder de verhuurder de mogelijkheid moet geven te verbouwen. Lefier moet dit echter wel ruim van tevoren in een brief aankondigen en een redelijk voorstel doen. Maar wat is redelijk? Dat kan alleen de rechter bepalen. En de kans is groot dat Lefier in het gelijk wordt gesteld, omdat de vereniging heeft gezorgd voor vervangende douche- en wc-ruimte én financiële compensatie. Daarbij komt dat je zelf de proceskosten moet betalen als je de rechtszaak verliest. En dan duurt zo’n juridische procedure nog lang ook. Het KAB adviseerde daarom dat ik beter met Lefier kon gaan praten.

Met deze informatie in mijn achterhoofd toog ik met een gebouwgenoot naar Lefier. De verbouwing was inmiddels begonnen en ik woonde, na duizend ‘leuke’ opmerkingen van bouwvakkers en één keer naar het chemisch toilet te hebben gekeken, tijdelijk bij mijn vriend. Bewonersparticipant Paul Mulder viel gelijk met de deur in huis: zoals het een Ik Vertrek-achtige verbouwing betaamt, was er vertraging opgelopen vanwege gedoe met vergunningen. Naast vele excuses werd ons ook toegezegd dat we nu een hele maand huur vergoed krijgen. Blijdschap (‘GELD!’) en verdriet (‘Nog langer in deze ellende?!’) wisselden elkaar af. Ik besloot de zaak nog verder uit te pluizen.

Geen poot om op te staan

Jan Pieter Verkennis van het Juridisch Loket laat via e-mail weten dat een verhuurder het renovatieplan eerst aan de bewoners moet voorleggen. Dat is gebeurd in de vorm van de brief en een daaropvolgende informatieavond, waar welgeteld één bewoner aanwezig was. Als tien of meer studio’s gerenoveerd worden, is het plan redelijk als 70 procent van de bewoners instemt. Doen ze dat niet, dan kan de rechter de redelijkheid van het plan toetsen. Maar niemand van ons heeft bezwaar aangetekend na de bijeenkomst of de brief. Verder stelt Verkennis dat de aangeboden compensatie redelijk lijkt, maar afhangt van bijvoorbeeld de afstand naar de sportschool. Die is om de hoek, dus ook wat dat betreft hebben we geen poot om op te staan.

Tot slot wend ik me tot juridisch adviesbureau Frently. Medewerker Loes Blacquière vertelt dat ze dit soort zaken niet vaak behandelt, omdat de meeste verbouwingen maar één of twee dagen duren. Ze legt uit dat ik geen recht heb op een verhuisvergoeding, want ik kan gewoon in mijn studio blijven wonen. Voor 25 euro naar de huurcommissie stappen is ook geen optie, aangezien het de kantonrechter is die hierover moet oordelen. Ook Frently raadt af daarheen te gaan. Ik ga er namelijk wel op vooruit: nieuwe badkamer, gerenoveerde keuken en minder kans levend te verbranden. Net als het KAB denkt Blacquière dat de rechter het voorstel van Lefier daarom redelijk zal vinden. Denise Zonnebeld, oprichter van het adviesbureau, voegt hieraan toe dat een financiële vergoeding overigens niet verplicht is. Maar ze verwacht niet dat een rechter het voorstel redelijk acht als er geen vergoeding tegenover staat.

Zonnebeld heeft wel een andere tip. Een rechtszaak is, zelfs als Lefier wint, duur vanwege advocaatkosten. De kans is dus groot dat ze de bewoners liever een iets hogere compensatie geven om een rechtszaak te ontlopen. Maar de verstandhouding verslechteren om een paar rotcenten hoeft van mij niet zo nodig. Het contact met Lefier verloopt in de meeste gevallen goed, de medewerkers staan open voor overleg en de sportschool heeft zelfs een zonnebank en sauna. Alleen die bouwvakkershumor, kan daar niet wat aan worden gedaan?