Nieuwe inzichten door geolocators
Grutto stelt harde deadline aan broedseizoen
Dat blijkt uit onderzoek van ecologen van het onderzoeksteam van hoogleraar trekvogelecologie Theunis Piersma, waarbij gebruik is gemaakt van zogeheten geolocators. Dat zijn kleine chips die om de vijf minuten de lichtintensiteit vastleggen, samen met de datum en exacte tijd.
Het zijn deze geolocators die nieuw licht werpen op het broedseizoen. De chips worden aan de poten van de grutto bevestigd en zijn eigenlijk bedoeld om te achterhalen waar de vogel naartoe gaat en wanneer hij vertrekt. In dit onderzoek heeft promovendus Mo Verhoeven ze op een andere manier gebruikt, zo beschrijft hij in het wetenschappelijk tijdschrift Journal of Avian Biology.
Donkere periodes
De locators laten ook de donkere periodes zien tijdens de dag, vertelt hij. Dat gebeurt wanneer een vogel op het nest zit, met de poten onder het lichaam. Zo kan heel nauwkeurig worden bepaald wanneer de vogel broedt, veel beter dan met gewone observaties.
Tot dusver werd aangenomen dat slechts 20 tot 45 procent van de grutto’s met een tweede nest begint als het eerste niet lukte. Verhoeven vermoedt dat in eerdere onderzoeken kennelijk veel tweede nesten zijn aangezien voor eerste pogingen, of helemaal niet zijn gezien.
Er kwam nog iets opmerkelijks uit het onderzoek naar voren: na 18 mei deed geen enkele grutto een tweede broedpoging. De grutto stelt dus een deadline aan het broedseizoen. ‘En dat is ontzettend cool.’ Onduidelijk is hoe dat komt. Verhoeven: ‘Dat zou ik graag willen ontdekken.’
Langer broedseizoen
Dat alle grutto’s een tweede broedpoging doen als de eerste is mislukt, betekent dat het broedseizoen langer is dan werd aangenomen. Dit heeft gevolgen voor de bescherming van de weidevogel.
‘De tweede pogingen hebben gemiddeld minder succes dan de eerste, maar ze zijn niet onbelangrijk’, zegt Verhoeven. In beschermde gebieden stellen boeren het maaien van de weilanden uit tot ergens in juni. ‘De jongen van een tweede broedpoging kunnen begin juli nog steeds bij hun ouders rondlopen.’