Vooral door een gebrek aan personeel, toename van het aantal studenten, publicatiedruk en een onrealistisch aantal contracturen is de druk op de ketel te hoog, zeggen de personeelsleden in een FNV-enquête.
De vakbond heeft meer dan 2500 medewerkers, zowel wetenschappelijk als ondersteunend personeel, op universiteiten gevraagd wat ze van de werkdruk vinden. Daaruit blijkt dat naast een groot deel van het wetenschappelijk personeel, ook iets meer dan de helft van het beheerspersoneel de werkdruk te hoog vindt.
‘Ongezonde ontwikkeling’
‘De cijfers laten de effecten zien van een zeer ongezonde ontwikkeling die al te lang gaande is’, zegt FNV-bestuurder Jan Boersma. ‘Het aantal studenten is in de afgelopen vijftien jaar met ruim 50 procent gestegen, maar het aantal banen nauwelijks. Dat brengt werknemers in een enorme spagaat. Goed onderwijs, onderzoek en ondersteuning geven, gaat hierdoor ten koste van zichzelf.’
Volgens de vakbond ervaren vooral medewerkers van 36 tot 45 jaar een te hoge werkdruk (74 procent). Meer dan de helft van alle medewerkers zegt in de afgelopen drie jaar lichamelijke of psychische klachten te hebben gehad door te hoge werkdruk. Ruim 90 procent zegt in die periode vanwege de hoge werkdruk tijdens ziekte toch te hebben doorgewerkt, variërend van enkele dagen tot meer dan een maand.
‘De cijfers zijn schrikbarend hoog’, meent Boersma. ‘Zo hoog dat zelfs zes op de tien medewerkers overweegt weleens een andere baan te zoeken door de hoge werkdruk en werkbelasting. Werkgevers moeten die druk echt gaan wegnemen door een realistisch aantal uur te begroten en meer vaste contracten te geven met meer contracturen.’
Overwerken
Bijna 80 procent van de universiteitsmedewerkers werkt in de avonden, weekenden en soms in de vakanties door om werk af te krijgen. Daarnaast heeft de helft van de ondervraagden onvoldoende tijd om zich voor te bereiden op de te geven lessen. Ook overwerk is meer regel dan uitzondering, vooral bij wetenschappelijk personeel. Zeventig procent werkt meer dan zes uur per week over, aldus FNV.
Boersma: ‘Onderwijstaken zijn niet uit te stellen en dat betekent dat medewerkers massaal onderzoek en andere taken in hun vrije tijd doen. Dat is ongezond. Voorbereiding van werk en lessen hoort binnen werktijd en niet in privétijd. Dit gaat niet alleen ten koste van de leskwaliteit, maar ook van de levenskwaliteit.’
Onzeker
Ook ziet de vakbond dat universiteiten terughoudend zijn met het geven van vaste contracten. Driekwart van de medewerkers onder de 35 jaar leeft daardoor in onzekerheid omtrent zijn baan. Zo’n 85 procent ervaart de druk om goed te presteren vanwege die onzekerheid.
Boersma wil de werkdruk in de nieuwe cao aanpakken. De vakbond wil meer vaste contracten en betere afspraken over de verdeling van uren.
Update 11 januari:
Ook bij de RUG is werkdruk een veelbesproken thema. ‘De RUG houdt zelf regelmatig een strategische personeelsenquête. Hieruit blijkt ook dat het gevoel van werkdruk bij medewerkers toeneemt’, reageert RUG-woordvoerder Gernant Deekens.
‘Het universiteitsbestuur heeft met de faculteiten afgesproken dat zij zelf in overleg met de medezeggenschap maatregelen nemen om werkdruk te verminderen. Dit wordt universiteitsbreed ondersteund door trainingen aan te bieden voor medewerkers om beter met werkstress om te kunnen gaan. Daarnaast heeft het college van bestuur extra geld beschikbaar gesteld via de investeringsagenda van 35 miljoen euro, de focus ligt daarbij op meer docenten aan te nemen. De faculteiten bekijken op welke plekken dit het best besteed kan worden. Dit jaar houden we weer een medewerkerstevredenheidsonderzoek waarin ook specifiek aandacht is voor werkdruk’, zegt Deekens.