BORIS BERG
Mentale problemen onder studenten moeten bespreekbaar gemaakt worden, vindt UCG-student Deborah Fidder. Dus volgde ze voor de documentaire ‘Gewoon kwetsbaar’ drie van hen.
Luise Empt zit in kleermakerszit op een trap midden in het centrum. De student internationale communicatie is aan het tekenen; een verstild beeld te midden van een bruisend stadsleven. Terwijl ze daar zit, tekent en naar de hemel kijkt, verwerkt ze het verlies van haar beste vriendin. ‘Dit helpt me omgaan met het feit dat ze er niet meer is, dat ze mijn engel in de hemel is.’
De eerste beelden van Gewoon kwetsbaar zijn meteen een paar van de meest aangrijpende in de de mini-documentaire. Afgelopen vrijdag was de première in het Forum in Groningen. UCG-student Deborah Fidder (23), de bedenker, laat er drie jonge mensen in aan het woord die openhartig vertellen over hun mentale problemen.
Naast Luise komen ook Sem Anneveldt (DJ/producer) en Sander Kaatee (student kunstmatige intelligentie) aan bod. Sem heeft te kampen gehad met een angststoornis en Sander is al jaren depressief.
Intens
Na vrijdag is Deborah er even tussenuit gegaan, naar het vakantiehuis van een vriendin in het groen bij Deventer. Het proces van het maken van de documentaire was stressvol en intens, vertelt ze. Maar de reacties waren enorm positief. ‘Niet alleen van vrienden, maar ook van bijvoorbeeld psychologen die het wilden delen met hun netwerk.’
De documentaire was ook voor Deborah zelf een primeur. Om haar bachelorscriptie, met als onderwerp mentale gezondheid, toegankelijker te maken, besloot ze er een documentaire aan te verbinden. Dat begon met een laagdrempelig iPhone-filmpje, maar werd al snel een ambitieus project waarbij ze hulp kreeg van regisseur Sikko Medema en editor Antoine Cedric.
‘Hiervoor heb ik wel filmpjes gemaakt, maar dat was altijd veel oppervlakkiger’, vertelt ze. ‘Dit was de eerste keer dat ik, en dat geldt ook voor Sikko en Antoine, een grotere productie heb gemaakt over een echt zwaar onderwerp.’
Expert
Mentale problematiek boeide haar juist omdat het voor haar een compleet onbekende wereld was. Maar dat maakte het ook ingewikkeld om de juiste toon te vinden en geen verkeerde conclusies te trekken. ‘Ik dacht vaak: ik ben helemaal geen psycholoog. Wie denk ik eigenlijk wel niet dat ik ben met deze film?’
Om te compenseren voor het gebrek aan expertise, besloot Deborah om een psychiater te betrekken bij haar documentaire. Ze stuitte tijdens haar scriptieonderzoek op Floortje Scheepers, hoogleraar innovatie in de GGZ aan de Universiteit Utrecht. In Scheepers’ nieuwe boek Mensen zijn ingewikkeld vond ze precies de boodschap waar ze naar zocht.
Scheepers krijgt dan ook de hoofdrol in de documentaire. Ze pleit ervoor dat het normaler wordt om over mentale problemen te praten, zonder dat er een stigma aan vast zit. In de documentaire vertelt Scheepers: ‘Het gaat nu te vaak over het stellen van een diagnose. Je hebt het of je hebt het niet, je stelt je aan of je bent ziek. We delen mensen te veel in hokjes in, terwijl uiteindelijk iedereen kwetsbaar is. Het leven is geen draaiboek en iedere persoon heeft een andere aanpak nodig om met zijn eigen kwetsbaarheid om te gaan.’
Luchtig
In de toekomst is Deborah – die volgend jaar aan de master journalistiek begint – van plan meer documentaires, films of andere kunstvormen te wijden aan grote onderwerpen: ‘Klimaatproblematiek, bijvoorbeeld. Ik zou het mooi vinden om daar op een luchtigere manier over te vertellen aan een groter publiek.’
Maar ook mentale ontregeling is voor Deborah nog geen afgesloten onderwerp. ‘Er is nog veel meer over te zeggen en we hebben ook nog heel veel filmmateriaal over van de documentaire dat we nog niet hebben gebruikt.’