Niets verraadt hun aanwezigheid in een verder verlaten Harmoniecomplex. Pas bij het binnenlopen van de letterenbibliotheek is een zacht geroezemoes waarneembaar. Achter computers en laptops zitten zo’n veertig mannen en vrouwen, jong en oud, te typen en te overleggen.

Engelse woorden en zinnen moeten worden overgezet naar het Fries. Google levert de woordgroepen en zinnetjes aan. Om het Fries in Google Translate te krijgen, moeten er 100 duizend van die zinnetjes – in totaal een half miljoen woorden – worden vertaald.

Half miljoen

‘Dat is nu net bereikt’, vertelt initiator Willem Visser. Maar daarmee is het nog niet klaar. Het volgende ijkpunt is een miljoen woorden, aldus Visser. ‘Genoeg werk aan de winkel dus, maar deze dag is ook bedoeld als sociale aangelegenheid, een moment waarop mensen die elkaar op Facebook hebben gezien elkaar ook kunnen ontmoeten.’

‘Steeds meer communicatie vindt online plaats’
Samen met Anne Popkema zette Visser vanuit de afdeling Friese Taal en Cultuur de Fryske Google Translate Wike (‘week’, red.) op om Fries op Google Translate te krijgen. ‘Dat is nodig, want steeds meer communicatie vindt tegenwoordig online plaats’, legt hoogleraar Fries Goffe Jensma uit. ‘Een taal moet ook een beetje meegaan met de tijd, anders sterft deze uiteindelijk uit.’

‘Op Google Translate zijn nu zo’n 90 talen beschikbaar, dat is niet veel als je bedenkt dat er duizenden talen zijn. In de lijst staan ook minderheidstalen als Catalaans en Baskisch. In navolging van die talen willen we daar met Fries ook tussen komen te staan. Niet dat de situatie bij Fries nu echt dreigend is hoor, het Fries wordt wel aan de jeugd doorgegeven. Dat blijft wel stabiel’, voegt hij er snel aan toe. Hij heeft er inmiddels 399 vertalingen op zitten, snel tikt hij zijn 400e in.

Topvertaler

Popkema’s teller staat al op 500. ‘Als we met veertig man elk 500 vertalingen doen, komen we uit op 20 duizend’, rekent hij voor. ‘En dat zijn dan vaak zinnetjes van vijf woorden, dus in totaal zouden we dan tegen de 100 duizend woorden vertaald hebben. Dat lijkt me een heel mooi aantal!’

Aan Ydwine Scarse ligt het in ieder geval niet. De studente minorities and multilingualism is met 3188 vertalingen onbetwist topvertaler. Al geeft dat aantal wel een vertekend beeld, geeft ze toe. ‘Ik had er deze week al 2400 vertaald, het was mijn sog-activiteit tijdens het studeren. Ik heb er vandaag dus nog maar een kleine 800 gedaan’, zegt ze bescheiden.

In een computerzaaltje verderop zit nog een groep te werken. Het zijn voornamelijk oud-leden van studentenvereniging Bernlef, die deze dag aangrijpen ook weer eens bij te praten. Zoals Romke Egbers, die in de Achterhoek opgroeide, maar zijn familiegeschiedenis niet verloochende en in vier maanden Fries leerde. Ook Annamarie Romkema en Peter Kommerij zijn van de partij en halen oude herinneringen op.

Aan de stok

‘Wij zijn er vroeger nog wel eens ’s nachts met verf op uit getrokken om plaatsnaamborden op treinstations over te schilderen’, vertelt Kommerij. ‘Daar stonden destijds de Nederlandse namen op, niet de Friese.’

Ook postbedrijf PTT kreeg het met ze aan de stok. ‘In de telefoonboeken stonden namelijk wel de Nederlandse, maar niet de Friese namen’, herinnert Romkema zich. ‘Dus we hebben een keer een heleboel telefoonboeken verzameld en voor het kantoor van de PTT op een hoop gegooid en verbrand.’

‘Dat ging allemaal heel gemoedelijk, hoor’, vult Kommerij aan. ‘We hebben daarna alles keurig weer bij elkaar geveegd en weggegooid. Daar kregen we zelfs een container van de PTT voor. Uiteindelijk is daar nog een gesprek uit voortgekomen, waarna de Friese namen in het telefoonboek zijn gezet. Het heeft gewerkt, maar dan is dit toch positiever. Hier gaat niets kapot.’

Inmiddels is het aantal vertaalde zinnen en uitdrukking opgeteld, mailt Popkema, aan het einde van de dag. De eindscore voor zaterdag? 18 duizend vertaalde zinnetjes.