Als Hermelien Griffel voor de RUG had gekozen en niet voor Zweinstein, was dit onlangs gepubliceerde boek vast haar favoriet geweest: The University of Groningen in the World: A Concise History.
Het 136 pagina’s tellende boek van Klaas van Berkel en Guus Termeer is de eerste officiële Engelstalige publicatie die de kleine geschiedenis van bijna alles aan de RUG behandelt, met speciale aandacht voor internationale betrekkingen.
‘Bestuursvoorzitter Jouke de Vries vroeg ons om het te schrijven als cadeau voor gasten van de RUG en voor studenten en wetenschappers die naar Groningen komen’, zegt Guus Termeer. Dus vertelden ze de verhalen achter de historie van de RUG op zo’n manier dat ze voor iedereen makkelijk te begrijpen en prettig om te lezen zijn, vertelt hij.
Dus laten we eens kijken hoeveel feitjes jij nog niet kende!
Er kwamen al vanaf het begin internationals naar de RUG
Internationalisatie lijkt misschien een nieuw fenomeen, maar de RUG was al sinds het eerste academische jaar 1614-1615 behoorlijk internationaal, dankzij een gemeenschap van hoogleraren en studenten die veelal uit Duitsland en dan met name Oost-Friesland kwamen. In de twee eeuwen daarop kwam 38 procent van de RUG-studenten uit het buitenland, onder meer uit Scandinavië, Frankrijk, Schotland en Hongarije. Aangezien de voertaal Latijn was, was er geen taalbarrière die je tot een land beperkte, en uitwisselingen van studenten waren ook normaal.
De universiteit mocht open blijven omdat ze zo afgelegen was
Het lot van de RUG was onzeker in 1811, toen keizer Napoleon Nederland inlijfde in het Franse keizerrijk en beval dat het aantal universiteiten moest worden teruggebracht naar een of twee per regio. Het was een donkere dag voor de academische wereld: alle universiteiten gingen dicht, behalve die in Leiden en Groningen. De RUG ontsnapte alleen maar aan sluiting dankzij haar afgelegen locatie. Destijds was het ondoenlijk om studenten in de winter vanuit het noorden naar Leiden te laten afreizen.
Het mysterie van de Hortus Botanicus
Heb je je wel eens afgevraagd waarom de Hortus Botanicus buiten Groningen ligt? Toen apotheker en hoogleraar Henricus Munting in 1626 begon met de aanleg van de botanische tuin, was dat in het stadscentrum, bij het Heymansgebouw waar nu de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen gevestigd is. Maar toen de RUG in de jaren zestig wilde uitbreiden bij Paddepoel, weigerden de biologen daarheen te verhuizen: de grond bij Haren zou veel gunstiger zijn voor planten. Pas in 2010 gingen ze alsnog naar de Linnaeusborg op Zernike. De Hortus Botanicus in Haren is nu niet meer van de RUG, al is de universiteit er nog wel bij betrokken.
Noem me maar Bob
Onder meer dankzij uitwisselingen met Amerikaanse universiteiten werd het onderwijs bij de RUG meer egalitair. Tot in de jaren vijftig van de vorige eeuw was het systeem gebaseerd op Duitsland, waar hiërarchie belangrijk was en de superioriteit van de hoogleraren niet im frage was. De scheikundefaculteit voerde als eerste een andere aanpak in, waarbij samenwerking belangrijk was. Dat begon met een Amerikaanse gastdocent die kleurige shirts droeg en de studenten vroeg om hem ‘Bob’ te noemen. Binnen tien jaar bewezen de Groningse scheikundigen het succes van de nieuwe werkwijze: ze werden wereldwijd leidend in hun vakgebied.
Liefde maakt je gek, zelfs als je bijna een Nobelprijs wint
Wist je dat de RUG drie Nobelprijswinnaars had kunnen hebben? Natuurkundige Hessel de Vries zou de Nobelprijs hebben gekregen voor het ontwikkelen van de methode voor koolstofdatering als hij niet verliefd was geworden op zijn labassistent. Of beter gezegd: als hij haar niet had vermoord toen ze hem afwees en daarna zelfmoord had gepleegd. Een jaar later, in 1960, kreeg zijn mede-onderzoeker, de Amerikaanse scheikundige Willard Frank Libby, de Nobelprijs voor hun gezamenlijke werk.
Als je meer wilt weten over de universiteit van Groningen, kun je een exemplaar van het boek kopen bij de I Shop van de RUG of de boekhandel en dan, net als Hermelien, heel nonchalant opmerken: ‘De RUG was al vanaf het begin heel internationaal, dat weet iedereen… Nou ja, iedereen die The University of Groningen in the World: A Concise History heeft gelezen.’