Een half miljoen in de schuld bij de overheid
‘Het is net of ik een pact met de duivel heb gesloten’
Een half miljoen in de schuld bij de overheid
Door Anne de Vries
By Anne de Vries
Eerstejaars RUG-student Stefan (20) wilde niets liever dan weggaan uit zijn vaderland Noord-Macedonië, waar de regering volgens hem enorm corrupt is. Hij was van plan om in het buitenland te gaan studeren, maar toen zijn vader ernstig gewond raakte bij een ongeluk kon zijn familie geen lening meer krijgen. Opeens was hij van die corrupte regering afhankelijk om zijn vluchtplan te bekostigen.
‘Het is net of ik een pact met de duivel heb gesloten’, zegt Stefan. De Noord-Macedonische regering biedt volledige beurzen aan uitmuntende studenten die toegelaten zijn aan een topuniversiteit, zoals de RUG. Je krijgt het lesgeld en vliegretourtjes vergoed, plus een maandelijkse toelage in de maanden september tot en met mei.
Tienvoudige bedrag
Maar er zit een addertje onder het gras: als je bent afgestudeerd moet je twee keer de duur van je studieprogramma voor de regering werken. En als je besluit om niet terug te keren, of als je de studie niet afrondt in de tijd die er voor staat, moet je binnen een jaar het tienvoudige van de beurs terugbetalen.
Stefan doet een driejarige bachelor. Hij betaalt ongeveer negenduizend euro collegegeld per jaar en krijgt drie keer negen maanden lang 750 euro leefgeld. Dat komt neer op bijna vijftigduizend euro, wat betekent dat hij de regering bijna een half miljoen schuldig zou zijn.
Ik moest zes tentamens zien te halen in de eerste periode
En dan kon hij ook nog eens pas in het tweede blok beginnen aan de RUG, omdat de eerste termijn van de beurs pas halverwege september op zijn rekening stond. Te laat om het collegegeld op tijd te kunnen betalen en voor zijn visumaanvraag te kunnen bewijzen dat hij genoeg geld had om van te leven. ‘Ik moest tijdens de eerste tentamenperiode in een nieuw land zes tentamens zien te halen. Dat was onmogelijk.’
Adempauze
Daar kwam bij dat hij hier een kamer moest zoeken en nog heel erg moest wennen aan Nederland. Hij raakte zo gestresst dat hij instortte. ‘Alle ambitie was uit me gezogen.’
Stefan miste de eerste collegeweken waarin iedereen vriendengroepen vormde, dus had hij niemand op wie hij terug kon vallen. De sluiting van de universiteit was voor hem een welkome adempauze die hij kon gebruiken om zich op zijn studie te richten.
Maar nu de zomervakantie voor de deur staat, moet hij de beurs van de overheid nogmaals aanvragen voor het nieuwe studiejaar, en wachten tot het geld eind augustus of in september uitbetaald wordt. ‘Wéér die stress.’ Zijn ervaringen hebben hem alleen maar meer gesterkt in zijn overtuiging dat hij in het buitenland beter af is. ‘Ik heb geen vertrouwen meer in het land dat me zogenaamd helpt.’
Inefficiënt
Tegelijkertijd kan hij het zich niet veroorloven de studiebeurs kwijt te raken, dus praat hij met UKrant op voorwaarde van anonimiteit. Dat geldt ook voor zijn landgenoot Alen (20), een tweedejaars student in Groningen met dezelfde beurs. ‘Ik wil niet in de hand bijten die me voedt, maar de regering is gewoon enorm inefficiënt’, zegt Alen.
Ik wil terugkeren naar huis en daar voor verandering zorgen
Zo moet elke afzonderlijke betaling worden goedgekeurd door de onderwijsminister, legt hij uit. Als die op vakantie is of vanwege corona niet op kantoor komt, komt het geld pas later of zelfs helemaal niet.
Alan is ook ‘absoluut in paniek’ geweest, zegt hij. ‘Bij elk tentamen denk ik weer: dit bepaalt of ik het ga redden.’ Want het gaat er niet alleen om dat hij binnen drie jaar moet afstuderen; hij moet ook een minimaal aantal studiepunten behalen om zijn visum te houden. ‘Ik voelde me heel eenzaam en worstelde met depressie en angsten.’
Verandering
Toch motiveren zijn ervaringen hem ook. ‘Ik heb mijn doel in het leven gevonden. Ik wil terugkeren naar huis en voor een positieve verandering in het systeem zorgen. Pas nu ik weet hoe een gezonde samenleving functioneert, kan ik helpen om dingen te veranderen in mijn eigen land.’
Zijn beurs werd vorig jaar gelukkig precies op tijd uitbetaald om de deadline voor het collegegeld in augustus te kunnen halen. Daar was wel wat voor nodig: Alen en zijn moeder ging om de beurt naar het Ministerie van Onderwijs en Wetenschap in de hoofdstad en bleven de twee mensen die over de beurzen gingen lastig vallen. Deze zomer gaan ze dat weer doen. ‘Je moet gewoon hopen dat ze je naam onthouden en jouw dossier bovenop de stapel leggen.’