Drie Groningse hoogleraren bij KNAW

Het is nog onduidelijk of de aanbesteding van het nieuwe sportcentrum van de ACLO doorgaat. Dat zei Hans Biemans van het college van bestuur (cvb) in de universiteitsraad. Er wordt volgens Biemans door het demissionaire kabinet nog gesproken over welke afspraken doorgaan. Biemans blijft hoopvol en het ‘zou hem verrassen als dit nog struikelt’, zo zei hij. Binnenkort moet wel duidelijk worden of de aanbesteding door kan gaan, zodat het cvb de offertes kan beoordelen. 

Nederlandse universiteiten werken met Europees geld aan minstens 28 technologieën en producten die ook het Israëlische leger zou kunnen gebruiken. Dat meldt onderzoeksplatform Follow the Money (FTM) donderdag. Israël kreeg sinds 2007 meer dan 3 miljard euro uit Horizon Europe, een Europese subsidiepot. Hoewel projecten uit deze subsidies sinds 2020 een civiel doel moeten hebben, controleert de Europese Commissie niet of het eindproduct militair wordt ingezet, aldus FTM.  De RUG werkt in drie Horizon-projecten ook samen met Israël. Dit maakte de RUG vorig jaar mei al bekend. Toen zei de uni dat de projecten geen militaire doeleinden hebben. Dat herhaalt ze nogmaals in FTM. 

Een nieuwe manier van dateren heeft aangetoond dat een aantal Dode Zeerollen ouder is dan aanvankelijk gedacht. Twee fragmenten stammen zelfs uit dezelfde tijd dat de auteurs leefden, namelijk de tweede en derde eeuw voor Christus en zijn daarmee zeer recente kopieën van de orginele manuscripten.  Dat ontdekten de onderzoekers van het project The hands that wrote the Bible dat geleid wordt door RUG-onderzoeker Mladen Popovic. Eerdere dateringen waren gebaseerd op handschriftanalyse. Voor dit nieuwe onderzoek is dat gecombineerd met C14-datering. Deze informatie is ingevoerd in Enoch - een machinelearning model dat ruwe beeldinvoer van handgeschreven manuscripten gebruikt om een manuscript te dateren. Het levert een datum op met een onzekerheid van slechts dertig jaar.

De RUG herdenkt op 16 juni in de Aula van het Academiegebouw het einde van de Tweede Wereldoorlog en kijkt terug op de 80 jaar vrijheid die Nederland sinds mei 1945 heeft gekend. Emeritus hoogleraar eigentijdse geschiedenis Doeko Bosscher zal ingaan op de veelvormigheid van vrijheid, met bijzondere aandacht voor academische vrijheid. Daarna vertelt Stefan van der Poel, universitair docent bij de vakgroep geschiedenis, het levensverhaal van Elie Aron Cohen, een Joodse arts die Auschwitz overleefde en na de oorlog terugkeerde naar Nederland. Van der Poel schreef een boek over Cohen, getiteld Tussen Aduard en Auschwitz.

Het UMCG en de medische faculteit deden woensdagochtend mee aan de landelijke stilteactie voor Gaza. De actie begon vorige week in Leiden en loopt deze week als een estafette door de andere zes UMC’s in Nederland. De ziekenhuizen vragen hiermee aandacht voor het gebrek aan zorg in het door oorlog geteisterde gebied. Ze houden twee minuten stilte en willen daarmee het signaal afgeven dat vrije toegang tot medische zorg juist in Gaza van het allergrootste belang is. In Groningen verzamelden zich zo’n tweehonderd mensen, aldus een woordvoerder van het UMCG.

Onder meer vakbond FNV roept alle RUG-medewerkers op om op dinsdag 10 juni mee te doen aan de nieuwe landelijke onderwijsstaking. Onder het motto ‘Stop de sloop’ reizen die dag vermoedelijk weer duizenden mensen richting het Malieveld om te protesteren tegen de miljoenenbezuinigingen die het huidige kabinet het hoger onderwijs oplegt. Deze staking volgt op de estafettestakingen van eind maart en begin april, toen universiteiten één voor één staakten. De RUG deed op 18 maart ook mee. Die staking culmineerde in een samenkomst van zo’n 2500 mensen op de Grote Markt. De vakbonden zeiden eerder al door te gaan met demonstreren tot er iets verandert.

Ruim 123.000 studenten raken mogelijk hun sportfaciliteiten kwijt als universiteiten daar geen geld meer in mogen steken, zoals onderwijsminister Eppo Bruins wil. Dat zeggen het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), koepelorganisatie Universiteiten van Nederland, Studentensport Nederland, Vereniging Hogescholen en NOC*NSF. Die maken zich er zorgen over dat sporten bij universitaire sportcentra zoals de ACLO in Groningen voor de gemiddelde student straks niet meer betaalbaar is. Minister Bruins beschouwt de structurele uitgaven van een universiteit in de sportcentra als onrechtmatig.

Vertegenwoordigers van dertien Nederlandse universiteiten, waaronder Groningen, willen bespreken hoe de universiteiten stappen kunnen nemen om de digitale autonomie van de Nederlandse wetenschap te vergroten. Dat schrijven ze in een brief aan de besturen van hun universiteiten, koepelorganisatie Universiteiten van Nederland, de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en wetenschapsfinancier NWO.  De brief is een reactie op de petities die de afgelopen weken aan verschillende universiteiten circuleerden. Bezorgde wetenschappers vroegen hun universiteiten stappen te zetten om minder afhankelijk te worden van Big Tech, zoals Google en Amazon, maar ook van de uitgevers die de infrastructuur van het wetenschappelijk onderzoek beheersen. De Groningse petitie werd ruim vierhonderd keer ondertekend.

Een student mag volgend jaar maximaal 957 euro uitgeven aan studiekosten boven op het collegegeld. Dat is 2,8 procent meer dan dit jaar, gelijk aan de procentuele verhoging van het collegegeld. Onder studiekosten vallen boeken, syllabi of digitale leermiddelen. Voor keuzevakken, minoren of bijvoorbeeld het Honours College geldt geen maximum. Laptops vallen niet onder de regeling studiekosten. Dat is problematisch, vinden verschillende partijen in de universiteitsraad, want bij veel colleges wordt toch aangeraden een laptop mee te nemen. Een student mag echter niet bij een toets of college worden geweigerd zonder laptop.

Een student fiscaal recht heeft het beroep tegen de RUG dat hij instelde bij de Raad van State (RvS) verloren. De student wilde via de hoogste bestuursrechter een extra tentamenkans voor het vak vennootschapsbelasting afdwingen.  Het was het laatste vak voor het halen van zijn bachelor. Daarna wilde hij een master starten in Zweden. Dat is dit jaar nu niet meer mogelijk. Hij had bij eerder pogingen een drie en een vier gehaald, te laag om in aanmerking te komen voor een extra tentamenkans.  De RvS vindt wel dat de RUG te laat heeft gereageerd op het bezwaar. De universiteit moet daarom een dwangsom van 92 euro betalen en de proceskosten van 875 euro vergoeden.

Joost Oomen (1990) is komend academisch jaar de gastschrijver van de Rijksuniversiteit Groningen. Oomen is dichter, schrijver, theatermaker en drummer. Hij was eerder huisdichter van de RUG en stadsdichter van Groningen. In 2011 won Oomen het Hendrik de Vriesstipendium voor nieuwe literatuur. Een deel van zijn werk is vertaald in het Italiaans, Spaans, Portugees en Roemeens. Zijn romans, reisverslagen en dichtbundels verschenen bij uitgeverij Querido. Ook schrijft hij columns voor het Dagblad van het Noorden en de Leeuwarder Courant.

Hoogleraar microbiologie Arnold Driessen, verbonden aan de Faculty of Science and Engineering (FSE), is vrijdag benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Hij kreeg de onderscheiding op lintjesdag uitgereikt door de Groningse burgemeester Mirjam van ’t Veld. Driessen (66) is ook lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en van SAB Life Sciences Harbin Institute of Technology (China) en vicevoorzitter van de adviesraad Chemie van het Leven.

Meer dan vijfhonderd studenten en medewerkers ondertekenden een open brief waarin de universiteit wordt opgeroepen zichzelf minder afhankelijk te maken van Big Tech. Ze willen dat de universiteit een plan maakt om dat doel binnen drie jaar te bereiken.  De mogelijkheid tot ondertekenen sloot afgelopen woensdag met 503 handtekeningen. Ook de Young Academy Groningen heeft haar steun uitgesproken. ‘En er is contact met de UB, CIT, en de privacy officer, die voor deze beweging zijn’, zegt initiatiefnemer Oskar Gstrein. ‘Er lijkt brede steun te zijn voor de gedachte dat dit belangrijk is.’

De opleiding American studies houdt op dinsdag 20 mei een symposium over de Trump-regering. Gastsprekers zijn onder andere Debora van Nijnatten (hoogleraar aan Wilfrid Laurier University, Canada), die ingaat op de relatie tussen de VS en Canada. Ook present is fotograaf Nicola Moscelli. Hij bespreekt zijn boek Dead End, waarin hij het verleden en heden van de grens tussen de VS en Mexico verkent. Naast deze gasten komen ook experts aan het woord vanuit de onderwijs- en onderzoeksprogramma's van de opleiding American studies. Aanmelden voor het symposium kan hier.

Hoogleraar sterrenkunde Inga Kamp is per 1 april aangesteld als nieuwe directeur van het Groningse Kapteyn Instituut. Kamp is aangesteld voor de komende drie jaar en volgt hoogleraar astrofysica León Koopmans op. Dat meldt astronomie.nl. Kamp werkt sinds 2008 aan de RUG, eerst als universitair docent en sinds 2017 als hoogleraar. Ze onderzoekt stervorming, planeetvorming en de samenstelling van planeetvormende schrijven - de broedplaats voor nieuwe planeten. Door haar benoeming is Kamp automatisch bestuurslid van de Nederlandse onderzoekschool voor Astronomie (NOVA).

Emeritus hoogleraar algemene rechtswetenschap Jan Brouwer gaat in de podcast Recht op Nieuws elke maand in gesprek met collega's van de rechtenfaculteit over een actueel thema. De podcasts zijn bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in hoe het recht ons dagelijks leven beïnvloedt. De eerste aflevering, vanaf woensdag 16 april te beluisteren op Spotify en iTunes, gaat over een omstreden wetsvoorstel om ‘ondermijnende’ organisaties te verbieden. Betekent dit ook dat een actiegroep als XR Rebellion verdwijnt? Gast is rechtendocent Joep Koornstra, expert op dit gebied.

Hoogleraar actieve moleculaire systemen Nathalie Katsonis krijgt de Ammodo Science Award 2025. Katsonis krijgt de award en een geldbedrag van 350.000 euro voor haar onderzoek naar moleculen die gecoördineerd kunnen samenwerken. Door de samenwerking ontstaan materialen die bijvoorbeeld kunnen pulseren, oprollen, verstijven en exploderen, als moleculaire machines. Daardoor kunnen ze zich voortdurend blijven aanpassen. De materialen zijn in de toekomst bijvoorbeeld geschikt voor medische toepassingen, als vervanging voor staal en keramiek. De uitreiking is op 7 mei in het Rijksmuseum in Amsterdam.