Wij denken telkens weer dat we het moeilijker hebben dan de vorige generatie en het toch beter doen dan de volgende, ziet student-columnist Pol Stam. Maar dan houden we onszelf mooi voor de gek.
‘De jeugd van tegenwoordig is verwend. Ze hebben geen manieren, verachten autoriteit, hebben geen respect voor ouderen en terroriseren hun leraren.’
Dit is geen citaat van Henk Krol, voormalig voorman van ouderenpartij 50PLUS, maar van Socrates, meer dan tweeduizend jaar geleden.
Wij mensen hebben, zonder uitzondering, het gevoel dat we het moeilijker hebben dan de vorige generatie en het beter doen dan de volgende. Deze overtuiging zit ingebakken in het hele systeem van generaties. De mensen die ons huidige systeem van boomers, millennials en Gen-Z’ers hebben bedacht, hebben zichzelf – geheel objectief – de Greatest Generation genoemd.
Deze manier van denken beperkt zich niet alleen tot ouderen. Veel studenten prijzen zichzelf gelukkig dat ze Gen-Z’ers zijn en geen Gen-Alpha’s. ‘Wij kijken veel TikTok en hebben een korte aandachtspanne, maar hun hersenen zijn pas echt verpest.’
We schrijven onze successen toe aan hard werken en onze tekortkomingen aan pech
Sterker nog, sommige studenten zijn er heilig van overtuigd dat de nieuwe lichting studenten (die slechts een jaar jonger is) nog incompetenter en trager van begrip is dan zij.
Klopt er iets van dat beeld? De wereld is nog niet ten onder gegaan sinds Socrates’ tijd. Het is een bekend psychologisch fenomeen dat we onze successen toeschrijven aan hard werken en onze tekortkomingen aan pech, terwijl we andermans successen toeschrijven aan geluk en hun tekortkomingen aan karaktereigenschappen.
Als wij kritiek hebben op jongere generaties, vergeten we bovendien dat elke generatie het resultaat is van de generaties voor hen. De bittere boomer die zich beklaagt over slappe millennials en de in een midlifecrisis verkerende Gen X’er die de fatbikende jeugd maar niks vindt, vergeten dat die zijn opgevoed door hun kinderen. En die zijn dan weer opgevoed door hun eigen generatie.
Misschien zijn ze dus gewoon niet zo goed geweest in opvoeden.
Of, en dat is waarschijnlijker, is de nieuwe generatie net zo hopeloos.
POL STAM