Koepelorganisatie Universiteiten van Nederland (UNL, voorheen VSNU) voorziet veel praktische problemen als het demissionaire kabinet besluit een coronapas in te voeren voor het hoger onderwijs.
Het lijkt er sterk op dat de coronapas binnenkort ook voor de universiteiten geldt. Het demissionaire kabinet stuurde dinsdag een ontwerpbesluit en een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer. Volgens het voorstel is toegang tot het hoger onderwijs dan alleen mogelijk voor mensen die zijn gevaccineerd, genezen of getest.
Nieuw is de mogelijkheid niet, die was namelijk ook opgenomen in een noodwet afgelopen voorjaar. In het nieuwe voorstel wordt echter wel het instemmingsrecht van de medezeggenschap geschrapt. Dat betekent dat het demissionaire kabinet mag besluiten de pas in te voeren en dat de universiteitsraad daar niets meer over te zeggen heeft.
Onmogelijk
UNL stelt dat het kabinet het onmogelijke van universiteiten vraagt als de coronapas er echt komt. Volgens UNL-woordvoerder Ruben Puylaert is het probleem tweeledig: enerzijds is het onbegonnen werk om op alle universiteitslocaties alle studenten altijd te checken.
‘De universiteit is geen festivallocatie die erop is ingericht om mensen geleidelijk naar binnen te laten komen’, zegt Puylaert. ‘Er zijn honderden locaties waar honderdduizenden studenten lessen volgen. Als je nagaat dat mensen in korte tijd snel naar binnen moeten, dan kun je bedenken dat het problemen gaat opleveren.’
Dubbel onderwijs
Anderzijds wordt van de universiteiten verwacht ook met een coronapas volwaardig les te geven aan alle studenten. ‘Als straks een deel fysiek komt en een deel niet, dan moet je dus alternatieven optuigen. We horen van de universiteiten dat het grote problemen oplevert, dat je dan dubbel onderwijs moet organiseren en dat kunnen wij niet van ze vragen.’
Nu zijn er in het ontwerpbesluit ook uitzonderingen opgenomen. Zo zou bij tentamens geen coronapas nodig zijn, evenals bij practica. Ook zouden ‘kwetsbare studenten’ zonder coronapas naar de uni moeten kunnen komen voor begeleiding.
Bij uitzonderingen op de pas moet de universiteit wel andere maatregelen toepassen om ‘een passend beschermingsniveau’ te bereiken.
Fysiek onderwijs essentieel
Hoewel de uitzonderingen een en ander mogelijk lijken te maken, is dat voor UNL onvoldoende. ‘We hebben tijdens de lockdown geleerd hoe het welzijn van studenten negatief beïnvloed wordt als er vooral online les is. Voor sommige onderwijsvormen werkt het goed, maar wij zien fysiek onderwijs voor iedere student als essentieel.’
Dat het onderwijs fysiek door kan gaan, wordt volgens de UNL onderstreept met het argument dat er in het hoger onderwijs geen grote corona-uitbraken zijn geweest. Bovendien is de vaccinatiegraad onder studenten en medewerkers hoog en is een groot deel van de studenten al hersteld van corona.
Geen oplossing
De koepelorganisatie vindt de coronapas in het hoger onderwijs daarom geen oplossing om de hoge besmettingscijfers in Nederland te verlagen.
Mocht de pas er toch komen, dan is volledige controle hoe dan ook onuitvoerbaar. UNL stelt daarom voor in dat geval steekproefsgewijs te mogen controleren. ‘En mochten ze het invoeren, dan denken we graag met het ministerie mee over hoe we dit werkbaar kunnen maken’, zegt Puylaert.