Opinie: Bsa van 35 of 40 punten maakt te weinig verschil
Ik ben anders dan veel studenten altijd een groot voorstander geweest van het bindend studie advies (bsa): het stimuleerde studenten goed te werken en dwong studenten die niet geschikt waren die werkelijkheid ook vrij tijdig onder ogen te zien.
Het effect was goed te zien in de cijfers. Inmiddels zitten we echter met covid-19 al weer bijna een jaar in een heel andere situatie. Vorig jaar is daarom het bsa vervallen, maar dit jaar willen de universiteiten daar niet aan, hoewel het online onderwijs nu al veel langer duurt. Men claimt dat de studieprestaties niet slechter zijn dan in andere jaren, maar de werkvloer weet wel beter en de stress onder studenten is groot.
De universiteiten hebben nu afgesproken de bsa-norm met 10 tot 15 procent te verlagen en coulant om te gaan met individuele gevallen. Dat klinkt mooi, maar is het vrees ik niet. Het komt neer op een norm van 35 of zelfs 40 punten, en dat scheelt te weinig om veel verschil te maken.
Ik heb jarenlang in de bsa-commissie van mijn faculteit gezeten en daar hielden we een ondergrens aan van 30 punten. Dat lijkt mij ook nu misschien verstandiger. Daar komt bij dat een genereuze coulanceregeling in de praktijk moeilijk uitvoerbaar zal zijn en tot willekeur zal leiden.
Een coulanceregeling kan zomaar honderden verzoeken opleveren. Hoe doe je dat?
Wij hadden elk jaar enkele tientallen gevallen van studenten met bijzondere omstandigheden. Die hadden dus recht op een lagere norm. Dat was maatwerk en een hele klus om zorgvuldig te doen. Studenten moesten gedocumenteerde dossiers indienen en studieadviseurs moesten individuele adviezen geven. Daar spraken wij uitvoerig over en soms konden studenten hun verzoek ook nog mondeling toelichten.
Een coulanceregeling kan in een grotere faculteit zomaar enkele honderden verzoeken opleveren. Hoe doe je dat, en misschien vooral: op basis van welke criteria en met welke documentatie?
In plaats van een moeilijk uitvoerbare coulanceregeling zou ik liever de norm verder verlagen naar 30 punten, of studenten de kans geven er twee jaar over te doen om 45 punten te halen (en dus vanaf september te laten zien dat ze het zeker wel kunnen, ook met echte live tentamens ).
Ik heb het angstige gevoel dat er nu een regeling is bedacht die vooral een politiek compromis is waarbij de integere uitvoerbaarheid op de tweede plaats terecht is gekomen.
Willem Jongman is economisch historicus en was jarenlang lid van de examencommissie van zijn opleiding en van de bsa-commissie van de Faculteit der Letteren.