Anik See zag de wereld per fiets
‘Een manier om back to basic te gaan’
Door Ingrid Ştefan
By Ingrid Ştefan
Ingrid Ştefan
Als ze terug in de tijd kon gaan, zou ze graag terugkeren naar een camping aan het strand in Guadalajara, jaren geleden, op de avond voor Pasen. Anik See was op fietsvakantie in Mexico toen ze daar de 48 leden van de familie Cruz ontmoette, die uit alle hoeken van het land bijeen waren gekomen om het feest te vieren. Ze verwelkomden haar, een vreemde, met open armen en kommen stomende rijst.
Tussen de enorme tenten en dito pannen chili, terwijl om haar heen kinderen rondrenden en hun ouders kibbelden, zag See het idee van familie in een nieuw licht, vol vreugde en ongedwongenheid. ‘Ze waren gewoon zo hartelijk. Ze nodigden me uit om aan te schuiven en mee te eten. Het voelde alsof ik er altijd al bij hoorde.’
Het eten, zegt de docent mediastudies, was geweldig. ‘Het klinkt misschien als een cliché, maar je kunt het echt merken als iets met zorg gemaakt is. En bij de Mexicanen is koken een manier om je liefde voor je familie te tonen.’ Daar, op een van de meest ‘smaakvolle’ plekken van de wereld, ontstond See’s liefde voor reizen.
Blik verbreden
Als ze niet onderweg was, werkte See als freelance journalist – wat ze ook nu nog doet. Ze is gepubliceerd in tijdschriften als The Walrus en National Geographic, schreef vier boeken en produceerde ook diverse adiodocumentaires.
Ik wilde bewijzen dat het prima was om als vrouw alleen op reis te gaan
Het was niet haar eerste bezoek aan Mexico. Ze groeide op in Canada en ging er vaak op vakantie met haar familie. Maar waar de gemiddelde Canadese toerist een week in een resort aan het strand zat, wilden haar ouders graag meer zien.
See herinnert zich hoe ze langs de dorpen reden, contact legden met de bewoners en bij hen thuis traditionele gerechten voorgeschoteld kregen. ‘Reizen draaide nooit om ons, maar om andere mensen of plekken. Als we op vakantie gingen, of het nou naar Duitsland of Mexico was, maakten we altijd tijd vrij om eropuit te gaan, om onze blik te verbreden’, vertelt ze.
Vrouw op reis
Zo groeide ze op met een interesse voor de wereld en het vertrouwen dat mensen vaker wel dan niet vriendelijk en vrijgevig zijn. Met die achtergrond besloot ze in haar eentje te gaan reizen, al lachten sommige mensen haar uit en zeiden ze dat See naïef was.
‘Maar ik zag om me heen allemaal mannen die het ook deden en ik dacht: moet ik dan accepteren dat ik minder vrijheid en minder lol heb, alleen maar vanwege mijn geslacht?’
Door de eeuwen heen hebben vrouwen vaak te horen gekregen wat ze niet mogen doen – door mannen en door vrouwen. ‘Maar er zijn altijd vrouwen geweest die alleen reisden’, vertelt See. ‘Dus ik deed het niet alleen om andere culturen te zien en nieuwe mensen te ontmoeten, maar deels ook om aan anderen te bewijzen dat het helemaal prima was om als vrouw alleen op reis te gaan.’
Penelope
En dus ging ze, de 18-jarige Anik. Klein en rank, net zoals nu, alleen dan met bruin haar en de pony die in de jaren tachtig en negentig standaard was. Haar eerste soloreis voerde van München naar Stockholm, en ze ging op haar fiets, die ze Penelope noemde, naar de Odyssee van Homerus. ‘Zij was de loyale echtgenote die achterbleef terwijl Odysseus twintig jaar weg was.’
Op de fiets moet je de hele tijd opletten
Die toerfiets kocht ze toen ze 16 was en stond aan de basis van haar liefde voor het fietsen. Penelope was zeven jaar lang haar trouwe reisgezel, tot ze gestolen werd en er een nieuw, identiek exemplaar kwam.
Elke vakantie gingen zij en Penelope samen op avontuur, met alleen een tent en een rugtas. Ze beklommen de steile berghellingen van Patagonië en doorkruisten de bruisende markten van Thailand, het labyrint van steegjes in de Iraanse steden, de levendige Georgische dorpjes en het weelderige groen van Sri Lanka, hun laatste trip samen.
‘Ik hou van het reistempo per fiets. Als je twintig kilometer per uur gaat, zie je tenminste dingen. En ik ben niet zo’n wandelaar. Op de fiets moet je de hele tijd opletten’, legt ze uit. ‘Het is ook een geweldige manier om het ijs te breken. Het heeft me zoveel opgeleverd.’
Veiligheid
Zeker in de jaren negentig zag je niet elke dag een vrouw in haar eentje fietsen in the middle of nowhere, dus het is niet zo gek dat mensen stopten om te kijken, dat ze haar vragen stelden en dat ze haar hielpen.
Neem bijvoorbeeld die keer in Argentinië, ‘op de slechtste weg van het land’, toen er een busje stopte waar twee mannen uitstapten die haar stomverbaasd vroegen wat ze aan het doen was, waarna ze haar spontaan uitnodigden op een asado, een traditionele Argentijnse barbecue. ‘Ik heb daar het beste gegrilde vlees ooit gegeten.’
Was ze niet bang? ‘Afhankelijk van de dag, je humeur, je kijk op het leven had dat veel alarmbellen kunnen doen afgaan: twee mannen, een verlaten weg in een afgelegen gebied. Maar zo dacht ik destijds niet.’
Daarmee wil ze niet zeggen dat er geen reden is tot zorg, want alleen reizen is niet zonder gevaar. ‘Maar de engste dingen zijn me overkomen in Canada. Dat mensen me achtervolgden op een lange bergpas, dan stopten en wachtten tot ik weer voorbij fietste. Dat gebeurde dus niet op plekken die we “onveilig” noemen’, zegt ze.
Aardige locals
En het gebeurde ook niet vaak, deels vanwege de fiets, denkt See. ‘Een vrouw op de fiets ziet er onafhankelijk uit, maar ook zweterig en uitgeput, wat niet erg aantrekkelijk is’, lacht ze. ‘En mensen zagen wat ik deed en wilden me helpen, me een maaltijd of een slaapplek geven.’
Mensen zagen wat ik deed en wilden me helpen
De wereld is een veel zachtere plek dan we te horen krijgen, denkt ze. ‘Goed nieuws komt nooit in de krant. Dus als je je oordeel over landen baseert op wat je lees in het nieuws, dan krijg je niet echt een goed idee van hoe de mensen in dat land echt zijn.’
Toen ze in 1998 met haar toenmalige vriend in Iran fietste, benadrukten de locals vaak dat zij dingen anders zagen dan hun regering. ‘Dat heeft echt mijn ogen geopend. Als je door een land reist, heb je niet met de regering te maken, maar met de lokale bevolking, en die is doorgaans vriendelijk en hartelijk.’
Daarbij komt, zegt ze, dat de beloning van het alleen reizen zo groot is, dat het de culturele en fysieke obstakels meer dan waard is.
Eenvoud
Er hoort een bepaald gevoel bij reizen, volgens See: in een van haar boeken noemt ze het saudade, het Portugese woord voor een gevoel van nostalgie, of een verlangen naar iets ontbrekends.
Voor See is dat een verlangen naar eenvoud en die zoekt ze met haar reizen. ‘Je reist naar afgelegen plekken met alleen de spullen die je op je fiets kunt meenemen. Het is een manier om back to basic te gaan, om de tijd te nemen om jezelf beter te leren kennen, maar ook de mensen daar en de plek zelf’, zegt ze. ‘Het gaat erom een cultuur, een landschap op een rauwe manier in je op te nemen, zonder de inbreng van iemand anders.’
Toen ze een eigen gezin kreeg, stopte ze met reizen in haar eentje. Nu gaan ze vooral samen op vakantie. Maar dit is niet het einde van haar solotrips, denkt ze. See kijkt achterom naar waar haar man zit en glimlacht. ‘Ik ben mijn volgende reis al een beetje aan het plannen, maar ik heb nog geen bestemming uitgekozen.’