Lilian kan blijven studeren
Een pup tegen PTSS
Onderschat haar niet.
Ze weegt nog geen 7,5 kilo en is misschien maar 40 centimeter hoog. Ze springt op en neer als een harige stuiterbal en als je haar begroet, bijt ze met haar kleine tandjes driftig in je vingers. En al die tijd kwispelt ze als een waanzinnige.
En toch. Goldendoodle Maia is nog maar vijf maanden oud, maar heeft nu al een verandering teweeggebracht in het leven van student Europese talen en culturen Lilian te Wierik. Als hulphond in opleiding gaat ze sinds vorige week mee naar college. Ze ligt in een kleine, opvouwbare bench naast haar stoel in de collegezaal. En Lilian hoeft niet eens echt naar haar te kijken om haar geruststellende energie te voelen. ‘Nu al voel ik me rustiger’, zegt ze.
Paniekaanvallen
Dat is wel nodig ook, want studeren is voor Lilian niet vanzelfsprekend. Ze heeft PTSS, wat haar leven niet eenvoudig heeft gemaakt. Wat precies de oorzaak is, wil ze niet vertellen. ‘Dat maakt allemaal niet uit.’
Veel belangrijker dan dergelijke details, zegt ze, is dat de gevolgen nog altijd zichtbaar zijn in haar leven. Vooral een paar jaar geleden was dat heftig. ‘Paniekaanvallen, nachtmerries. Dat ik heel snel schrok, mezelf terugtrok uit contact of juist heel boos werd.’
Door te likken laat de hond merken dat ze er is, dat geeft steun
Nu gaat dat beter, zegt ze, maar nog altijd liggen problemen op de loer. Wanneer de stress te hoog wordt, dreigen angstaanvallen en zelfs dissociaties, een situatie waarin ze volkomen onbereikbaar wordt voor de wereld om haar heen en opgesloten zit in haar eigen angst.
Haar problemen begonnen al op de basisschool. ‘Ik maakte een andere ontwikkeling door. Ik had moeite met lezen en sociaal contact.’ Het leidde tot pesterijen en maar liefst drie verschillende scholen; een patroon dat zich voortzette op de middelbare school. ‘Mensen maakten nare opmerkingen over mijn uiterlijk’, vertelt ze. Dat was met name bij de gymnastieklessen moeilijk, die ze uiteindelijk ook niet meer hoefde te volgen. ‘Zoiets is echt verschrikkelijk.’
Reddingslijn
Wat volgde was een zware depressie, talloze behandelingen en zelfs opnames. En toen ze eindelijk toch ging studeren, bleek ook dat een zware weg. Eind vorig jaar nog leek het erop dat ze haar studie niet af kon maken, omdat ze bepaalde dingen – denk aan presentaties voor de groep – simpelweg niet kán.
Maia, hoopt ze, kan daar verandering in aanbrengen. ‘Al die eerdere behandelingen hebben niet het juiste resultaat gehad’, zegt ze. ‘Maakt dat me therapieresistent? Ben ik uitbehandeld? Ik weet het niet. Ik denk het niet.’
Dus toen ze om haar heen mensen zag die een hulphond hadden, besloot ze: dat wil ik ook. ‘Een hulphond kan bijvoorbeeld op je bed springen als je een nachtmerrie hebt en aandacht geven om je te kalmeren. Of als iemand dissocieert, kan ze door middel van touch of likken laten merken dat ze er is. Dat geeft steun.’
Het kan ervoor zorgen dat iemand niet helemáál wegvalt. De aandacht van de hond is een reddingslijn voor degene die zit opgesloten in zijn of haar eigen paniek.
Niet vergoed
Lilian gelooft dat het ook voor haar kan werken en dat Maia een uitweg kan bieden uit haar paniek als het haar tijdens colleges of ergens anders te veel wordt.
Jammer alleen dat de zorgverzekeraar een hulphond niet vergoedt in deze situaties. ‘Er zou niet voldoende wetenschappelijk bewijs zijn dat het werkt’, zegt ze.
Er zou niet voldoende bewijs zijn dat een hulphond werkt
Ook de gemeente was niet bereid om de 25.000 euro op te hoesten die een getrainde hulphond normaal kost. ‘En zelfs als je het via de onofficiële kanalen doet, waarbij je zelf met een trainer aan de slag gaat, ben je nog 10.000 euro kwijt. En, afhankelijk van het ras, al gauw 2000 voor de hond zelf.’
Dat had ze niet op haar bankrekening staan. En dus startte ze – alweer een jaar geleden – een crowdfundingsactie om in elk geval een deel van dat geld bij elkaar te krijgen.
Lilian haalde zo’n 1800 euro op van de 6000 die ze eigenlijk nodig had, maar het was genoeg om te beginnen. Ze zocht een fokker, maakte afspraken met een trainer en eind mei kon ze Maia eindelijk mee naar huis nemen. ‘Ze past echt heel goed bij me. Ze is heel mensgericht en nieuwsgierig en ook heel slim natuurlijk.’
Weinig begrip
Maar ondertussen begon haar studie Europese talen en culturen van de rails te lopen. Haar angstaanvallen maken het haar namelijk onmogelijk om presentaties voor de groep te doen. ‘In het verleden probeerde ik het wel’, zegt ze. ‘Maar ik krijg zweethanden, hartkloppingen… Alles wat anderen misschien ook hebben, maar dan in het extreme.’ Het maakt dat ze alleen nog maar wil vluchten en volkomen blokkeert.
Veel begrip kreeg ze niet voor haar situatie. ‘Veel docenten vonden dat je zoiets gewoon kunt leren’, zegt ze. Groepsgenoten raakten geïrriteerd, want als zij haar werk niet deed, had dat ook invloed op hun prestaties.
Ik durf meer te laten zien dat ik er ben
Ze vroeg om een uitzondering bij de examencommissie, maar die verwees regelrecht terug naar de docenten. Die moesten maar bepalen of er bij een bepaald vak een uitzondering gemaakt kon worden en welke vervangende opdracht er dan moest komen. En zo moest ze elke keer met de billen bloot bij een docent, zonder zeker te weten of het zou lukken.
Ze meldde zich bij het College van Beroep voor de Examens (CBE), dat bevestigde dat de examencommissie de kwestie niet terug moest spelen naar de docenten. Maar een poging om er samen uit te komen, faalde, waarna het CBE de examencommissie terugstuurde naar de tekentafel. Het resultaat is dat Lilian voortaan per semester een lijst met vakken moet aanleveren, waarna de examencommissie en vakcoördinator overleggen of aanpassingen mogelijk zijn.
Heel blij was ze er niet mee. Want ze weet daardoor nog altijd niet of ze kan rekenen op een alternatieve toetsvorm.
Veel verschil
Maar Maia is het lichtpunt in haar leven geworden. Deze zomer heeft ze volop met haar pup getraind, onder begeleiding van de trainster die wekelijks langskomt. Ze kan al een prachtige touch doen’, zegt Lilian, waarbij ze aan komt rennen en met haar neus Lilians hand aanraakt.
Wat volgt, als ze ouder wordt, is anticiperen op Lilians gedrag. Maia moet leren om stress-signalen bij Lilian te herkennen en daarop te reageren door haar bijvoorbeeld te gaan likken, of aan te raken met haar neus.
Nu ligt ze nog vredig te slapen naast Lilians stoel, want pups slapen veel. Als ze wakker wordt, krijgt ze een kluifje en vermaakt ze zich daarmee. ‘De eerste keren hadden de andere studenten niet eens door dat ze er was.’
Toch maakt het hondje nu al verschil. ‘Ik heb moeite met drukke plekken, zoals stations’, vertelt Lilian. ‘Maia leidt me feilloos naar de plekken waar het rustiger is.’ Ook merkt ze dat ze rustiger is en zich tijdens colleges beter kan concentreren. ‘En ik durf meer te laten zien dat ik er ben.’
Al met al, zegt Lilian voorzichtig – want ze blijft voorzichtig, ze wil niet de huid verkopen voor de beer geschoten is – is het een ‘hoopvolle start’. ‘Het gaat goed komen’, denkt ze. ‘Of het me gaat lukken mijn opleiding af te maken, weet ik nog steeds niet. Maar ik heb wel veel meer vertrouwen in de toekomst.’