Gerry Wakker: 'Ja, snijden doet pijn'

Er zijn stukjes binnen de Faculteit Letteren waar ze haar liever niet meer zien. Gerry Wakker krijgt het ook behoorlijk voor de kiezen. Maar als decaan zat er weinig anders op, zegt ze. Ze moest doen wat er gedaan moest worden. Flink snijden. En ja, dat doet pijn, weet ze.

Door Peter Keizer / Foto Reyer Boxem

Slapeloze nachten

De reorganisatie is Wakker zelf ook niet in de koude kleren gaan zitten. ‘Er zijn stukjes in de faculteit waar ze me liever niet meer zien’, geeft ze toe. ‘Het kost me ook wel slapeloze nachten. Je ziet die mensen voor je, en je realiseert je wat je met hun leven doet. We zijn geen doorgewinterde bestuurders of mensen die worden ingehuurd om een reorganisatie door te voeren en dan weer naar de volgende job te gaan. Maar als je van letteren weer een gezonde faculteit wilt maken, dan hoort dit erbij.’

Ze is niet trots op de besluiten die ze nu moet nemen. ‘Ik zit nu in dit systeem en moet eraan meewerken. Of ik het ermee eens ben, is een heel andere vraag. Maar mijn particuliere opvatting is niet zo relevant. Als je dat als decaan niet kunt dan moet je zover gaan dat je uit de universiteit stapt. En ja, ik hou nog zoveel van de universiteit, van het doceren en onderzoeken, dat ik niet bereid ben die stap te nemen.’

Van de 65 voltijdbanen bij de opleidingen en organisaties die onder de reorganisatie vallen, verdwijnen er 33. Voor een deel gaat dat via natuurlijk. De talen Noors, Deens, Fins en Hongaars worden geschrapt. Maar ook andere kleine specialismen, zoals Zweeds, Oudere Romaanse Letterkunde en Slavische Taal- en Letterkunde, krijgen het zwaar te verduren. Ze verliezen de helft van de formatie.

Acht leerstoelen verdwijnen omdat ze niet rendabel zijn of niet goed passen in de nieuwe opleiding Europese Talen en Culturen. De talenopleidingen halen niet voldoende studenten binnen en moeten daarom het hardst bloeden om de bezuiniging van jaarlijks 2,5 miljoen euro op te vangen.

Emoties lopen op

De emoties lopen flink op binnen letteren. ‘Mensen reageren kwaad, verdrietig en met onbegrip’, vertelt Wakker. ‘Dat kun je je ook goed voorstellen in deze situatie.’

Het faculteitsbestuur staat echter met het mes in de handen en kan niet anders dan diep in de organisatie snijden. Eerst probeerden we de bezuinigingen nog op te vangen zonder gedwongen ontslagen. Het universiteitsbestuur werd gevraagd om tijdelijk met meer geld over de brug te komen. Maar daar voelde het college van bestuur niets voor. Vervolgens werd in een reorganisatievoorstel een waslijst aan minoren geschrapt. Maar ook dat bleek niet voldoende. ‘Het universiteitsbestuur vond het niet snel genoeg gaan’, vertelt Wakker.

Toen bleek ook nog dat terwijl andere faculteiten juist waren gegroeid, letteren net zoveel studenten had gehouden als eerdere jaren. ‘Daardoor daalde ons relatieve aandeel, en kregen we er nog een bezuiniging van 2,5 miljoen overheen. Dat was de doodslag.’

De reorganisatieplannen, die vorige week bekend werden gemaakt, kunnen op weinig begrip rekenen bij medewerkers en studenten. Alle pijlen zijn nu op het faculteitsbestuur gericht. Hoe durven ze al die opleidingen de nek om te draaien, wordt er vaak gevraagd.

Investeren moet

Letteren moet weer ‘duurzaam gezond’ worden, volgens het bestuur. Want wordt er niet bezuinigd, dan staat de faculteit in 2016 7,7 miljoen rood. ‘Dat is nogal wat. En zolang je rood staat kun je ook helemaal niks. Dan is er nergens geld voor. Er moest iets gebeuren.’

Het schrappen van opleidingen en banen is daarin maar een deel van het verhaal, benadrukt de decaan. Ja, de faculteit moet veel snijden. Maar daardoor ontstaat ook ruimte om te investeren.

Daarbij krijgt letteren geld uit Den Haag, op basis van de prestatieafspraken met het ministerie. En het universiteitsbestuur heeft extra geld toegezegd als de reorganisatie wordt doorgevoerd. Dat geld gaat naar de grote en nieuwe opleidingen.

‘American Studies, Internationale Betrekkingen (IBIO) en Communicatie- en Informatiewetenschappen (CIW) kunnen dan extra universitaire docenten inhuren, zodat ze ook in het tweede jaar meer werkcolleges kunnen aanbieden. Er is geld gereserveerd om te kijken of de programma’s allemaal goed zijn opgezet. En we gaan andere vormen van toetsing onderzoeken’, vertelt Wakker.

Er komt een nieuwe bachelor Mediastudies, die er –net als de net ingevoerde brede bachelor Europese Talen en Culturen – voor moet zorgen dat meer studenten naar Groningen komen. Want meer studenten, betekent meer geld. Zo simpel is het.

Eigen broek ophouden

Alleen die opleidingen die voldoende studenten binnenhalen (minimaal twintig per jaar) of een maatschappelijk en economisch belang hebben blijven dan ook buiten het reorganisatieplan. Die redenatie, vooral kijken naar wat geld opbrengt, stuit veel medewerkers tegen de borst.

‘Op dit moment tellen de inkomsten ook het zwaarst’, geeft Wakker toe. ‘Zo wordt het onderwijs ook bekostigd. Je moet je eigen broek ophouden en als je dat niet kan, nou dan sluit je nog een opleiding. Zo zit de maatschappij nu in elkaar.’