Met knikkende knieën op de praatstoel
Je hart gaat sneller kloppen, je motoriek klopt niet meer helemaal, je bent kletsnat van het zweet, maar je mond is juist kurkdroog. Met knikkende knieën loop je naar voren. En tijdens de presentatie wordt het er niet beter op. Je ooglid trilt oncontroleerbaar, waardoor het lijkt alsof je voortdurend naar iedereen knipoogt.
Spreekangst. Zo’n 90 procent van de bevolking heeft er in meer of mindere mate last van, zeggen deskundigen, en het kan een enorme spelbreker zijn. Maar er is hoop, zegt Golubovic.
Wonderen
Jelena Golubovic (27) is sinds kort ook parttime docente European languages and culture aan de RUG. Met het oog op haar nieuwe job besloot ze lid te worden van Toastmasters en aan haar presentatietalent te werken. ‘Het heeft wonderen voor mij gedaan’, zegt ze. ‘Je kunt er dus wat aan doen, en nog op een leuke manier ook.’
Glossofobie
Ongeveer 90 procent van de Nederlanders heeft last van glossofobie, oftewel spreekangst. Waar komt die angst vandaan? Maaike Nauta, universitair hoofddocent klinische psychologie aan de RUG, legt het uit: ‘Kinderen worden met een bepaald karakter geboren, een aangeboren temperament. Sommige kinderen schrikken van iets nieuws en andere kinderen vinden het weer interessant. Maar kinderen doen ook veel na. Wanneer ouders er niet van houden om in de spotlights te staan, dan nemen kinderen dit vaak over.’ Wat zou dan het goede voorbeeld zijn? ‘Een mastermodel, iemand die helemaal geen angst heeft en perfect spreekt voor groepen, is ook niet goed. Het beste is om iemand als voorbeeld te hebben die het ook spannend vindt, maar het toch doet. Dan denken kinderen: ‘Als hij het kan, dan kan ik het ook!’’
Volgens Golubovic zijn er in Groningen diverse workshops en cursussen te vinden. Meestal oefenen deelnemers in het presenteren voor publiek. Elke week komen ze samen om te trainen met een vaste groep. Ze geven elkaar feedback op verschillende punten, zoals voorbereiding, stem, structuur, visuele ondersteuning (zoals Powerpoint), houding en oogcontact.
De RUG biedt zelf verschillende workshops en cursussen aan via het Student Service Center (voor zowel medewerkers als studenten) en Next. De prijzen bij de RUG-diensten variëren van zo’n 15 tot 40 euro. Daarnaast zijn er particuliere organisaties, zoals Toastmasters en Stranger Things Have Happened (STHH). Bij Toastmasters, dat vooral populair is onder afstudeerders en pas-afgestudeerden, betaal je elk halfjaar 90 euro aan contributie.
Veel te spannend
‘Negen van de tien studenten volgen een cursus bij ons omdat ze spreekangst hebben’, vertelt Anne-Miek Hermsen, trainer en studiekeuzeadviseur bij het SSC. ‘Angst hoort erbij. Presenteren is iets wat de studenten niet dagelijks doen, maar wel perfect willen doen. De lat leggen ze te hoog en dat maakt het veel te spannend. Ik wil graag dat de studenten de cursus verlaten met het gevoel dat het in hun vermogen ligt om een mooie presentatie neer te zetten.’
Maar hoe kom je dan over die angst heen? Je moet er gewoon tegenin gaan, zegt Maaike Nauta, universitair hoofddocent klinische psychologie aan de RUG. ‘Hoe vaker je presenteert, hoe beter’, licht ze toe. ‘Maar stel dat het echt diep zit, zoek dan uit waar je nog meer bang voor bent. Ben je bang om je mening te geven of een vraag te stellen in de klas? Probeer het uit en oefen dat eerst.’