Tieners worden tegenwoordig opgevoed op de middelbare school, aldus een scheidende rector deze week in een interview met de NRC. Dat moet wel, want: ‘moderne ouders zijn vrienden van hun kinderen […]. Geen strijd, geen ruzie. Maar tieners zoeken altijd grenzen en autoriteit. En die geven wij ze hier.’

Het is een veelgehoorde klacht en iemand die, zoals deze rector, 43 jaar in het onderwijs heeft gezeten, heeft de verandering – de opgedrongen opvoedingstaak – met eigen ogen kunnen waarnemen. Ik kan me goed voorstellen dat dit het beroep van docent er niet eenvoudiger op heeft gemaakt en dat het afleidt van hun kerntaak: onderwijzen.

Toch is dit maar één kant van de medaille, want wie zelf tieners op een middelbare school heeft, kan zich soms niet aan de indruk onttrekken dat juist die kerntaak – het onderwijzen – steeds meer voor rekening komt van de ouders.

Toen ik, jaren geleden, zelf naar de middelbare school ging, wisten mijn ouders daarvan, maar daar was het zo’n beetje mee gezegd. Natuurlijk, ze wilden mij ’s ochtends wel eens manen op tijd van huis te gaan en ze vroegen ’s avonds wel eens of ik geen huiswerk moest maken, maar verder reikte hun bemoeienis niet, en goed beschouwd hadden ze geen idee wat ik uitspookte.

Dat beviel mij wel.

Dat geluk is onze kinderen echter niet beschoren. Met behulp van Magister, een programma dat informatie bevat over huiswerk, toetsen, ongeoorloofde absenties en wat al niet, kunnen we al hun gangen nagaan. De school verwacht ouderlijke betrokkenheid en moedigt aan om Magister regelmatig te raadplegen. Mij staat al die controle nogal tegen, maar mijn vrouw heeft minder scrupules en vindt het handig (pesterig vergelijk ik haar met de Stasi).

Het vervelende is echter dat als je weet wat je kinderen moeten doen, je er ook medeverantwoordelijk voor wordt dat ze het gaan doen.

Dat zou in theorie best mee kunnen vallen. Zo volgt de oudste daltononderwijs, wat betekent dat hij naast korte instructielessen zijn huiswerk, tijdens daltonuren, op school kan maken. Mooi bedacht.

Maar ja, daltonuren. Ik stel me dat altijd voor als een bijeenkomst van de gebroeders Dalton, die vanuit de gevangenis hun zoveelste ontsnapping beramen om uiteindelijk door Lucky Luke altijd weer opgepakt te worden. Niks opgeschoten.

In de praktijk zijn wij dus vaker in de weer met hun huiswerk dan ons lief is: overhoren, maar niet zelden ook uitleggen hoe het ook alweer zat. Mijn vrouw heeft zo haar Frans, Duits en exacte vakken aardig opgehaald. Ik doe biologie, geschiedenis, kunst algemeen, fungeer als encyclopedie en help bij de werkstukken en boekverslagen.

Wist u dat het tegenwoordig stikt van de werkstukken in het middelbaar onderwijs? Onze kinderen beginnen er altijd zo laat mogelijk mee zodat er voor ons, betrokken ouders, niets anders op zit dan bij te springen. Je laat je kinderen niet barsten, want ja, we zijn immers hun vrienden.

Het is inmiddels zover dat mijn vrouw op de raarste momenten, opkijkend vanachter haar mobiele telefoon, opmerkt: ‘We hebben een vierenhalf op Frans.’ Of erger: ‘We hebben volgende week een toetsweek.’

Een toetsweek! Daar gaat ons weekend.

Een tijdje meenden we de enige onnozelaars te zijn, maar dat viel mee (of tegen). Overal buigen betrokken ouders zich over het huiswerk van hun kinderen, wordt tijd gestoken in verslagen of geld in bijles (naar schatting zo’n 150 miljoen per jaar; zes maal zo veel als vijftien jaar geleden).

Zou het niet een idee zijn de rollen eens om te draaien? Dat ouders weer gaan opvoeden en school weer gaat onderwijzen? Desnoods noemen we het onderwijsvernieuwing.