The Passion: mooie liedjes, maar niet bijbels genoeg

Theologiestudent Henk Binnekamp (21) is fan van The Passion: het evenement dat elk jaar op Witte Donderdag het lijdensverhaal van Jezus vertolkt. Afgelopen vrijdag gaf hij op een scholierenconferentie in Amersfoort, dit jaar het toneel van The Passion, een workshop over de bijbelgetrouwheid van het muzikale mediaspektakel.

Elk jaar kijkt Binnekamp naar The Passion. ‘Ik vind het mooi dat je zo’n groot publiek kunt bereiken met het verhaal van Jezus en het evangelie. Enerzijds spreken het spektakel met de Nederlandse popliedjes en de sfeer mij aan. Anderzijds vind ik het feit dat zoveel mensen over Jezus horen persoonlijk heel erg mooi.’

‘Te veel christelijke aspecten komen eigenlijk niet aan bod’
Hij twijfelde dan ook niet toen de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap en de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) in Groningen hem vroegen een workshop te geven op de scholierenconferentie The Passion: What’s in it for me?. ‘Het leek me wel leuk om eens voor de klas te staan’, zegt Binnekamp.

Stoffig imago

De RUG en PThU organiseerden de scholierenconferentie om te laten zien waar de theologieopleiding in Groningen mee bezig is. ‘Ik wilde met deze workshop laten zien dat theologie zich ook bezig houdt met actuele evenementen en thema’s. Het heeft vaak een wat stoffig imago, maar het gaat om meer dan alleen het bijbelwetenschappelijke element ’, legt de student uit.

20160216 - the passion - binnekamp

Binnekamp denkt dat The Passion een interessant thema is voor theologen omdat het tv-spektakel weer een geloofsgesprek op gang kan brengen. ‘Het is een groot evenement waarin het christendom zich uit. Bij ons in Nederland kan dat gewoon, maar in de Islamitische Staat zou dat bijvoorbeeld echt niet kunnen. Wat vinden we van religies en hoe moeten we daarmee omgaan? Dat soort gesprekken kun je ook aan de hand van The Passion voeren’, aldus Binnekamp.

In zijn workshop, die hij samen met zijn studiegenoot Pieter Auke van den Berg gaf, lag de focus voornamelijk op de vraag in hoeverre je een bijbelverhaal naar de huidige cultuur kunt halen, welke aanpassingen je hierbij moet doen en hoever je hierin kunt gaan. ‘Je hebt een eeuwenoud verhaal. Dan is de vraag hoe je dat tweeduizend jaar later toegankelijk gaat maken voor het grote publiek, inclusief heel veel mensen die niets meer met de kerk hebben’, licht de theologiestudent toe.

Een voorzetje tot evangelisatie

Hoewel het tv-spektakel het verhaal rondom Jezus ook onder ongelovigen verspreidt, ziet Henk The Passion niet zozeer als evangelisatie.‘Te veel aspecten die wel tot de kern van het algemeen christelijk geloof behoren, komen eigenlijk niet aan bod in The Passion zelf. Bijvoorbeeld het verzoenende aspect van Jezus en wat voor betekenis dat heeft voor ons als mens. Het is als evangelisatiemateriaal enkel een voorzetje’, stelt hij.

Hij stoort zich er niet aan dat The Passion een bijbels verhaal omtovert in een commercieel mediaspektakel. ‘Het blijft een bijbelverhaal en het woord van de Bijbel is zo bijzonder, het kan ertegen dat het daarvoor wordt gebruikt. Bovendien kan het christendom zich hiermee presenteren aan het publiek.’ De workshopdeelnemers zijn het niet geheel met Henk eens, veel van hen zouden graag minder commercie om The Passion heen zien. ‘Volgens een groot deel van de deelnemers zou het verhaal kleiner kunnen, waardoor het meer evangelische zeggingskracht zou hebben’, geeft de theologiestudent toe.

Jezus als mens

Binnekamp hecht meer belang aan de manier waarop het christendom zich met The Passion presenteert. ‘Het kan inderdaad met liedjes, maar het zou wat mij betreft iets meer inhoud mogen hebben. Binnen The Passion zien we Jezus vooral als mens, een heel menselijke Jezus, maar hij is ook God. Dit zou meer naar voren moeten worden gebracht.’

‘Ik zou de opstanding van Jezus meer naar voren laten komen’
Bij het vertalen van het lijdensverhaal van Jezus naar de huidige cultuur loop je volgens Binnekamp dan ook tegen de nodige uitdagingen aan. ‘Een element dat je bijvoorbeeld mist in The Passion is dat de Joden, de Farizeeën, een behoorlijk aandeel hadden in dat Jezus überhaupt opgepakt en veroordeeld wordt. Dat komt nu niet aan bod, dat is natuurlijk een gevoelige kwestie’, legt hij uit. ‘Die verschillende geloven moeten in Nederland natuurlijk naast elkaar kunnen bestaan zonder elkaar te kwetsen. Dat betekent dat je concessies moet doen en bepaalde elementen misschien wat moet aanpassen.’

Meer Bijbelse aspecten

Als Binnekamp zelf het script van The Passion zou schrijven, zou hij meer Bijbelse aspecten in het verhaal naar voren laten komen. ‘Het wordt toch uitgezonden door christelijke omroepen. Dan mag je ook staan waarvoor je staat. Daarnaast zou ik me baseren op een van de vier evangeliën, of hooguit twee, in plaats van elementen te gebruiken uit alle vier. Zo kun je toch één duidelijke verhaallijn volgen. Verder zou ik de opstanding van Jezus nog meer naar voren laten komen.’

Ook hier zaten de workshopdeelnemers niet helemaal met hem op één lijn. ‘De deelnemers gaven juist aan dat ze zich wilden baseren op de vier evangeliën tegelijk. Volgens hen levert dit een dicht, gedetailleerd verhaal op’, aldus Binnekamp. Specifieke plannen om het bestuderen van The Passion voort te zetten, heeft de theologiestudent niet. De vraag hoe bijbelverhalen en cultuur tegenover elkaar staan en met elkaar versmolten raken, blijft hem wel boeien. ‘The Passion is een van de vele voorbeelden hiervan uit de eenentwintigste eeuw.’

16-02-2016