‘Als kind dacht ik dat er iets mis met me was’, begint Meena. ‘Er klopte iets niet, maar ik begreep nooit wat.’ In haar jeugd was ze het meest op haar gemak bij vrouwelijke familieleden en als er slaapfeestjes waren met haar nichtjes. Ze wist dat ze ook zich een meisje voelde, ook al was ze geboren als jongetje.

Toen ze later naar de middelbare school ging, werden de groepen daar gescheiden naar geslacht. ‘Dat was nogal een schok’, zegt ze. ‘Naarmate ik volwassener werd en me bewuster werd van mijn omgeving, besefte ik dat ik betrapt kon worden. Toen ben ik dus heel voorzichtig gaan doen. Ik sprak er met niemand over. Ik wist immers niet wat er aan de hand was.’

Niet op je gemak in je eigen lichaam

Meena is transgender. Dat wil zeggen dat haar ‘geslachtsidentiteit’ niet aansluit bij het geslacht waarmee ze geboren is. Transgender zijn is een vorm van genderdysforie, waarbij iemand zich extreem ontevreden voelt in eigen lichaam.

In tegenstelling tot transseksuelen, hebben transgenders geen geslachtsveranderende operatie ondergaan. Wel doorlopen ze een – vaak langdurig – proces, waarin ze leren te accepteren dat ze voor hun gevoel een ander geslacht hebben dan waarmee ze geboren zijn. Pas na die ‘transitie’ heten ze officieel transgender.

Iemand kan ervoor kiezen om vanaf dat moment door het leven te gaan als het geslacht van zijn of haar keuze, of zichzelf transgender blijven noemen. En het kan ook zijn, zoals in het geval van Meena, dat je je aangetrokken voelt tot een ander geslacht dan waarmee je geboren was. Dan heb je dus een seksuele voorkeur voor personen van hetzelfde geslacht als je zelf hebt aangenomen.

‘Ik begreep niet wat er aan de hand was’

‘Ik dacht altijd dat ik homoseksueel was, omdat ik niet begreep wat er aan de hand was. En eigenlijk ben ik ook homoseksueel, want ik val op vrouwen. Ik vind het erg fijn dat ik dat kan zeggen, want ik wil niet meer liegen. Ik kan gewoon zeggen dat ik homoseksueel ben.’

Doelwit

Zelfs nadat ze in 2008 naar Nederland was verhuisd, duurde het nog erg lang voordat ze zichzelf durfde te zijn. Ze sloot zich aan bij LHBT-groepen en ging naar evenementen en feestjes in de omgeving van Rotterdam. Ze woonde daar een paar jaar voordat ze naar Groningen verhuisde. Ze begon zich ook vrouwelijker te kleden; ze droeg enkellaarsjes, liet gaatjes in haar oren prikken en lakte haar nagels.

Ze realiseert zich dat deze manier van zichzelf zijn haar tot een doelwit kan maken. Dat is helaas al een keer gebeurd. Toen ze in Rotterdam woonde, wilde ze na een feestje naar huis fietsen toen een man een mes trok en haar fiets eiste. ‘Ik wilde m’n fiets niet afstaan, maar het was een hele enge man en ik kon niet erg snel rennen, dus gaf ik hem de fiets.’

Toch deed ze geen aangifte bij de politie. Niet alleen omdat ze wist dat gestolen fietsen nooit teruggevonden worden, maar ook om wie ze was. ‘Ik begon mezelf nog maar net als transgender te accepteren en ik was bang om het ook maar aan iemand te vertellen.’

Ze weet zeker dat de dief haar had benaderd vanwege haar uiterlijk, ook al hoopte ze dat haar laarsjes en bordeauxrode nagels ’s nachts minder zouden opvallen. ‘Vanaf dat moment liet ik mezelf veel minder zien, droeg ik een veel meer neutrale vermomming.’

Ganymedes

Nu ze in Groningen woont, durft ze zich weer te kleden zoals ze zich van binnen voelt. Ze vindt het fijn dat de stad wat kleiner is dan de grote steden in de Randstad. Een paar maanden geleden verhuisde ze hiernaartoe voor haar opleiding en sloot zich aan bij LHBT-studentenvereniging Ganymedes.

‘De vereniging is zo leuk en we zitten eigenlijk allemaal op één lijn wat betreft geslachtsidentiteit, genderexpressie en seksuele oriëntatie. Er zijn ook crossdressers en travestieten – die presenteren zich uiterlijk als vrouw, maar zijn van binnen man’, zegt ze. ‘Ze vallen allemaal onder de noemer LHBT, en het is fijn om steun te krijgen van een studentenvereniging. Het is een plezier en een eer om ze te kennen.’

‘Eindelijk zag ik het helder’

Voor zover ze weet, is Meena het enige ‘T’-lid van de LHBT-vereniging. Ze is zich er terdege van bewust dat ze daarmee tot een nog kleinere minderheid behoort. De schatting is dat in Nederland ongeveer 1 op de 2000 mensen genderdysforie heeft. Maar dankzij Ganymedes en een andere transgendergroep in Groningen, heeft Meena eindelijk de woorden gevonden om uit te drukken wat zij al die tijd al weet van zichzelf.

‘Het ging heel geleidelijk, heel langzaam. Ik leerde de technische termen kennen, maar alles wat ik leerde, wist ik eigenlijk al. Ik was zo blij, want ik dacht altijd dat ik het me inbeeldde. Eindelijk zag ik het helder.’

Lichtpuntje

Geen informatie kunnen vinden, niet weten waar je moet beginnen: de meeste transgenders zullen het herkennen. ‘Een transgender krijgt van niemand informatie. De meeste dokters weten niet eens wat ze ermee moeten, behalve dokters die gespecialiseerd zijn in transgenders’, zegt Meena.

Transgenderisme wordt eigenlijk bijna nergens behandeld tijdens de seksuele voorlichting. Meena vertelt dat psychologen transgender cliënten zelfs kunnen weigeren, terwijl psychologische hulp voor transgenders toch net zo belangrijk is als lichamelijke hulp.

Als je in Groningen de transitie naar een ander geslacht wilt maken, mag je een nummertje trekken en in de rij gaan staan. Het kan nog wel twee jaar duren voordat Meena aan hormoonvervangingstherapie kan beginnen. Voor die tijd moet ze zich ter voorbereiding op een eventuele geslachtsoperatie onderwerpen aan een hele rits mentale en lichamelijke evaluaties.

‘Ik zou vandaag al wel willen beginnen, maar dat kan helaas niet. De wachtlijst is belachelijk lang. Maar het lichtpuntje is wel dat dit hier in Nederland gewoon kan.’

Derde geslacht

Ze is inmiddels Nederlands staatsburger, maar haar familie komt uit India. Ze wijst er graag op dat in India een derde geslacht staat beschreven in de grondwet, evenals in Nepal en Thailand. India heeft zelfs een apart woord voor transseksuele mensen: hijra.

Maar Meena zegt dat dit voor de meeste burgers niets uitmaakt. ‘Transgenders genieten een heel slecht aanzien. Men ziet transgenders niet als mensen, maar als een straf van een of andere god.’

Hoewel ze weet dat dit soort opvattingen veel voorkomen, plaatst ze haar eigen omstandigheden liever in een groter geheel. Of zelfs in het grootste geheel:

‘Ik denk dat we gewoon niet ver genoeg geëvolueerd zijn om ons te realiseren hoe klein we zijn ten opzichte van het heelal. Zelfs de Melkweg is maar een van de honderd miljard sterrenstelsels, en onszelf een stipje noemen gaat eigenlijk al te ver. We zijn maar een klein stipje in de oceaan van het heelal en als we ons op het grote geheel zouden concentreren, op dat kleine lichtblauwe stipje, dan zouden we onze tekortkomingen zien. Dan zouden we niet meer letten op ideologieën of verschillen, nationale trots, territorialiteit, paspoorten en grenzen. Maar helaas denkt bijna niemand zo.’

* Om de identiteit van de student te beschermen is de naam Meena gefingeerd.

Hoe vrij voelen lesbische en homoseksuele studenten zich in de stad Groningen? Lees daarvoor ons magazine-artikel.