Hebbedingen uit de studentenhistorie

Veel mooie gadgets in gepoetste vitrines. Wat spookten studenten afgelopen 400 jaar uit? Veel blijft onduidelijk, maar het is leuk om eens te zien.

Speciaal voor het lustrum van de RUG organiseert het Groninger Museum de tentoonstelling De student in Groningen 1614-2014. Niet de RUG, maar het studentenleven staat hierin centraal. ‘De RUG geeft tijdens het lustrum zelf namelijk wel genoeg aandacht voor het leven aan de universiteit’, vindt projectleider Egge Knol.

Als je de trap oploopt naar de zaal waar de tentoonstelling plaatsvindt, komt de housemuziek je al tegemoet. Alsof na discobowlen en discozwemmen discomuseumbezoek de nieuwe culturele rage is.

In de ruimte hangt, zoals altijd, een doolhof aan doorzichtig witte gordijnen, maar als je het geluid volgt, kom je al gauw uit bij een grote tv-installatie die uitzendingen van STUG-tv afspeelt. Leuk, als je de tenminste de KEI-week van 2011 wil (her)beleven, onder het mom van recente geschiedenis.

Cleopatra heeft ook bestaansrecht

Voor wie de rest van de expositie wil bekijken, vormen de interviews een welkome bevrijding van de herrie in de zaal. Langs de muur is een groot deel van de vitrines ingericht met artefacten uit de geschiedenis van verschillende gezelligheidsverenigingen.

Daarin wordt niet gediscrimineerd, Cleopatra heeft immers net zozeer bestaansrecht als Vindicat, al heeft een mooie brons-kristallen kelk natuurlijk net wat meer de ‘ooooooh-factor’ dan een KEI-weekposter van 15 jaar geleden. Ze zijn beide onderdeel van de studentengeschiedenis van de afgelopen 400 jaar, maar wat moet je willen laten zien?

Het blijkt sowieso lastig om wat van studenten te laten zien. Ze gooien namelijk alles weg, zegt Knol. ‘Studenten gaan onzorgvuldig met hun geschiedenis om en dat is ontzettend zonde! Bovendien blijft het een tentoonstelling, je kunt niet zoals in een boek of film wat extra uitleg geven.’

Grimmiger tijden

Gelukkig is dat voor een groot deel van de tentoonstelling niet nodig. De meeste attributen zijn zo interessant als hun ‘dat-had-ik-best-op-mijn-kamer-willen-hebben-gehalte’, en dat zijn vaak toch de oudste en glimmendste stukken. Drie keer raden waar die vandaan komen.

Toch waren er de afgelopen 400 jaar ook grimmiger tijden. Studenten hebben altijd wat te klagen, zo blijkt ook uit protestposters. Een beetje suf is het wel; 300 jaar geleden werden er tenminste zwaarden getrokken, gingen er stenen bij de rector magnificus door de ruit en kwam er wel eens een student aan zijn einde. Ook in oorlogen werd gewoon meegevochten; blauw pak met pofmouwtjes aan, sabel mee en knokken maar. Neen, dank u, ik zit hier wel goed in 2014.

Gemarteld en geliquideerd

In één van de vitrines ligt de afscheidsbrief van Reint Dijkema. Hij was net begonnen met studeren toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Maar waar studentenverenigingen uit protest de deuren van de kroeg dichtgooiden, ging hij verder. Hij was 23 toen hij een rechercheur vermoordde die met de Duitsers samenwerkte, een jaar later overviel hij een drukkerij voor distributiebonnen. Hij werd opgepakt, gemarteld en uiteindelijk geliquideerd.

In zijn brief legt hij uit wat hem overkomt, wenst hij nog iemand een fijne verjaardag en zegt hij sorry en vaarwel. Indrukwekkend. Neen, dank u, ik zit hier wel goed in 2014.

Het probleem van veel stukken op de tentoonstelling is het ontbreken van context, van het verhaal. Zo verwordt het uiteindelijk tot een ‘had je bij moeten zijn’, of soms liever ook niet. De echte historische stukken zijn onderdeel van een bekend verhaal, en vallen zo op hun plaats. Voor de rest hebbedingen, maar mooi om eens te zien.

Student in Groningen is nog tot 31 augustus te zien in het Groninger Museum

14-03-2014