Waar komt kunst op de RUG vandaan?
Megamolecuul & draaideurkunst
Door Tim van de Vendel
By Tim van de Vendel
Tim van de Vendel
Molecuul op Zernike
‘Erg mooi is het niet’, vindt natuurkundestudent Puck Planje. ‘En het straalt ook niet echt intellect uit.’
‘Het is een nanocar toch?’, denkt wiskundestudente Ozum Turhan. ‘Het maakt duidelijk dat we bij de FSE zijn, maar of je het kunst kan noemen?’
De studenten hebben het over het gigantische molecuul dat al sinds 2016 op het grasveld voor de Energy Academy op de Zernikecampus staat.
Het roodwitte werk is een gigantische uitvergroting van de ‘nano four wheel drive’, een van de moleculaire motoren waarvoor de Groningse chemicus Ben Feringa dat jaar de Nobelprijs ontving. Dé trots van de universiteit, zou je zeggen.
Maar veel studenten hebben geen idee wat het is en waarom het er staat. Een bordje met uitleg over de baanbrekende ontdekking is nergens te bekennen en hoe het ooit op het gras bij de Energy Academy terecht is gekomen, is een raadsel.
‘Ik heb echt geen idee’, zegt de receptioniste van de Energy Academy bij navraag. Ze verwijst naar gebiedsmanager Kees Bulthuis, die op zijn beurt Science Linx, het centrum voor wetenschapscommunicatie van de FSE, aanhaalt. ‘Zij verzorgen de exposities en kunst gewijd aan het onderzoek.’
Hoe het molecuul op het gras is terechtgekomen, is een raadsel
Maar helaas, hun antwoord is weinig verhelderend. ‘Wij zijn hier niet bij betrokken en weten ook niet wie de kunst organiseert’, stelt de afdeling. ‘Het molecuul is in ieder geval van Ben Feringa, misschien dat zijn instituut meer informatie heeft.’
Een snelle zoektocht op het internet geeft wat meer informatie. Het megamolecuul was ooit een initiatief van gemeente, Marketing Groningen en de RUG. Het stond een poosje op de Grote Markt, verhuisde naar de Aa-kerk en bracht ook nog enige tijd door voor het Academiegebouw. En toen?
Toen ging het naar het Zerniketerrein, waar het vervolgens een beetje vergeten is, geeft woordvoerder Elies Wempe-Kouwenhoven van de RUG toe. ‘Het was een kadootje voor Feringa, hè? En we zijn er natuurlijk heel blij mee. Maar het is een beetje onduidelijk wie er nu verantwoordelijk voor is.’
Maar acht jaar na de Nobelprijs en 250 meter van het Feringa Building dat de naam kreeg van de winnaar, is het voor de meeste studenten volkomen onduidelijk wat de bedoeling ervan is.
‘Ik had eigenlijk geen flauw idee dat het om een Nobelprijs ging’, zegt wiskundestudent Nik Carnelio. ‘Ik dacht dat het gewoon een of ander molecuul was.’
Ozum vindt ook dat het werk beter tot zijn recht zou kunnen komen: ‘Het verdient gewoon een bordje met wat extra uitleg.’
Draaideurkunst in de Harmonie
‘Ik heb wel een rondje gelopen om alle verschillende stukken te kunnen zien’, vertelt kunstgeschiedenisstudente Lia Calancea. ‘Alle stijlen zijn gewoon echt geweldig.’
‘Het is een heel leuk initiatief!’, beaamt ook studente internationale betrekkingen Roos Farzanh.
Wie het Harmoniegebouw (Faculteit der Letteren) binnenloopt, kan letterlijk en figuurlijk niet om kunst heen. Middenin de draaideur van het gebouw bevindt zich een stellage met ‘revolving art’.
Eens in de zoveel tijd wordt de ruimte doorgegeven aan een andere artiest. ‘Eigenlijk zijn dat altijd studenten of medewerkers van de faculteit’, vertelt Koen Drewes, voorzitter van de kunstcommissie van letteren.
Drewes is cameraman voor de faculteit en werkt – net als de meeste van zijn commissiegenoten – op de afdeling ‘audiovisuele services’, de dienst die audiovisuele ondersteuning geeft aan de faculteit. ‘Ik doe het ernaast, maar mag het gelukkig wel onder werktijd doen.’
Toen we een oproep deden, werden we overspoeld met inzendingen
Trots staat hij in een kleine opslagruimte vol met kunstwerken, ophangsystemen en gereedschap. In de hoek staat een gigantisch abstract schilderij. ‘Ik heb geen flauw idee wie dat heeft gemaakt’, vertelt hij. ‘Dus ik heb binnenkort een afspraak met een kunsthistoricus om te kijken of we het kunnen traceren.’
Toen hij vijf jaar geleden bij de kunstcommissie kwam, was zijn eerste voornemen om er voor te zorgen dat er iedere maand een nieuw werk in de draaideur te vinden is. ‘Vroeger stond er altijd hetzelfde’, vertelt hij. ‘Dat wilde ik veranderen. En toen we een oproep deden, werden we overspoeld met inzendingen.’
Lange wachtlijsten waren niet ongewoon, maar tegenwoordig ziet Drewes het enthousiasme teruglopen. ‘Het huidige werk staat er al een paar maanden in.’
Het zijn vier kleine schilderijtjes die barsten van kleur, uitgestald op al even kleine schildersezeltjes. Op de één staat een appel, een ander beeldt de aarde vanuit de ruimte af. Eronder prijkt een QR-code die naar de Instagram-pagina van de artiest leidt. ‘In deze stukken combineer ik contrast in waarde en kleur met expressionistische lijnen en impressionistische elementen’, schrijft ze.
Het werk is van eerstejaars student European Cultures Ewi Serrano Chaves. ‘Ik zag het display iedere ochtend als ik binnenkwam’, vertelt ze. ‘Maar eigenlijk was ik niet zeker of ik klaar was om mijn kunst te exposeren.’
Maar nu is ze er ontzettend blij mee. ‘Ik kan zo verschillende delen van mijn identiteit laten zien’, zegt ze. ‘Zo worden mensen misschien niet geforceerd, maar wel gepusht om mijn kunst te bekijken.’
De reacties zijn positief. ‘Iedereen die ik ken was ontzettend enthousiast’, vertelt ze. ‘Zo hoop ik mensen te kunnen inspireren om ook met kunst aan de slag te gaan.’
Hal van het Heymans
‘Ik heb eigenlijk nog nooit echt naar de kunst gekeken’, zegt Sanne Kamps, die de lerarenopleiding pedagogiek doet, over de kunst in het Heymansgebouw. ‘Ik loop altijd gewoon door.’
‘Ik heb er nog nooit echt bij stilgestaan’, bekent ook psychologiestudent Maximilian Gebauer.
Sinds begin april hangt de hal vol met kunstwerken: abstracte schilderijen of tekeningen die samen een geheel vormen, of drie grote schilderijen van expressionistische ogen boven de trap.
Ze zijn gemaakt door cliënten van het ATN, het Autisme Team Noord-Nederland. Ze hopen met kunst het gat tussen de praktijk en de theorie te verkleinen. ‘Verschillende cliënten wilden zich van hun kunstzinnige kant laten zien en waren bereid zich kwetsbaar op te stellen’, verklaart de organisatie. ‘Zo geven ze de psychologen van de toekomst een kijkje in hun bestaan, identiteit, hoofd en gevoelens.’
Ik heb eigenlijk nog nooit echt naar de kunst gekeken
Eén van de kunststukken is van de 28-jarige Marion Roelink. Haar werk – een tekening in zwart-wit – hangt recht voor de ingang. Het is een steegje waarin een animatie-achtige figuur staat, die een mega-insect aan een lijntje houdt. ‘Mensen vragen altijd of ik dat zelf ben’, zegt ze. ‘Maar ik teken gewoon wat er in me opkomt.’
Ze houdt ervan om dingen te observeren, vertelt ze. ‘En ik had zin om dit te tekenen. Ik ben wel benieuwd wat mensen ervan vinden.’
Maximilian bekijkt het werk nogmaals. ‘Nu ik er wat langer naar kijk, vind ik het eigenlijk wel mooi’, zegt hij. ‘Maar nu lijkt de rest van de kunst in het gebouw wel wat triest. Misschien kunnen we daar ook wat avontuurlijkere dingen ophangen?’