Studenten delen hun skills
Gratis knipbeurt voor verbinding
Door Finn Oltmann
By Finn Oltmann
Finn Oltmann
Ze had altijd al bewondering voor tatoeëerders: ze vond het geweldig dat zij iets op je huid kunnen creëren dat voor altijd zichtbaar blijft.
Maar toen student media studies Amelie besloot dat ze zelf ook een tatoeage wilde, besefte ze dat ze daar echt het geld niet voor had. ‘Ik wilde een mini-dingetje, maar het was zó duur. Dus dacht ik: dan doe ik het zelf wel.’
En zo ging het ook. Ze begon simpel, met een smiley die ze op zichzelf tatoeëerde. Negen tatoeages later is ze daar nog altijd blij mee, al is haar favoriet een kleine schildpad met een draaikolkpatroon op zijn rug die richting haar hand kruipt. ‘Dat patroon doet me aan het leven zelf denken. Het is een cirkel, en toch eindig je niet waar je begonnen bent.’
Ze hield het niet bij het versieren van haar eigen lijf: ze doet het ook voor vrienden. En omdat die ook niet in het geld zwemmen, is het gratis. ‘Ik denk dat ze het een prettig idee vinden dat ik dit niet doe als onderneming, maar dat het vanuit mijn hart komt’, zegt ze.
Deeleconomie
Amelie is een van de vele studenten die anderen proberen te helpen door hun vaardigheden gratis ter beschikking te stellen. De ‘deeleconomie’ die volgens sommigen de sleutel zou vormen tot een socialere wereld mag elders dan wat tot stilstand gekomen zijn, onder studenten bloeit hij nog volop. ‘Corona heeft daar veel in veranderd volgens mij, maar alles komt in golven, nietwaar?’ zegt Rosalie Koolhoven, gastonderzoeker bij rechten, die het onderwerp bestudeerde.
Ik denk dat ze het een prettig idee vinden dat het vanuit mijn hart komt
Andere studenten geven gratis knipbeurten, organiseren gratis filmavonden of delen zelfs gratis maaltijden uit. Maar waarom? ‘Het kan zijn om geld te besparen, of om contact te leggen met mensen. Er zijn net zoveel redenen als mensen om dit soort dingen te doen’, legt Koolhoven uit.
Voor Amelie is het tatoeëren van haar vrienden een manier om uitdrukking te geven aan zichzelf, waarbij het proces net zo belangrijk is als de uitkomst. ‘Zo lang je lol hebt en het een passie blijft, is het goed’, zegt ze. Haar ‘klanten’ zijn zich bewust van haar beperkingen, benadrukt ze. ‘Ik vertel ze wat ik kan en ik laat ze mijn eerdere werk zien. Het gaat erom dat je eerlijk bent.’
In het begin was ze wel wat nerveus, maar inmiddels niet meer. ‘Als je het resultaat ziet, dan ben je best trots.’
Band met vrienden
Voor student internationale betrekkingen Áine was de band met haar vrienden de reden om parttime kapper te worden. ‘We willen allemaal graag dingen doen voor onze vrienden, maar we zijn allemaal studenten met een beperkt budget. En om haar te knippen heb je alleen maar een schaar nodig.’
Het begon met een huisgenoot die geen geld had voor de kapper. Áine besloot haar te helpen. ‘Kwam ik daar met een overdosis zelfvertrouwen: ja hoor, dat kan ik wel.’
Na die eerste keer kreeg haar ‘salon’ steeds meer bezoek. Psychologiestudent Patricia is een van haar vaste klanten. ‘Het ziet er prima uit en het is een leuke ervaring’, legt ze uit. En hoewel ze voor een ingewikkelder kapsel nog wel naar een professionele kapper zou gaan, wegen de voordelen van een knipbeurt door Áine doorgaans zwaarder dan de nadelen. ‘Als ik het niet mooi vind, kan ik dat gewoon zeggen. Bij een echte kapper zou ik dan denken: die zal het wel het beste weten. Dit voelt meer als een samenwerking.’
Ze zou zelf nooit Áines haar knippen, maar ze heeft andere manieren om haar terug te betalen voor haar diensten: ‘Ik neem snacks voor haar mee, en als ze iets nodig heeft, dan kan ze op me rekenen.’
Gedeelde ervaring
Bij Jette, die de master film and contemporary audiovisual media doet, ging het net iets anders. Ze vond het niet leuk dat haar studie zo theoretisch was en begon daarom met vrienden de filmclub CineCircle, waar studenten gratis films kunnen kijken. ‘Ik had zoiets van: we praten de hele tijd over films tijdens de colleges, maar wanneer gaan we ze kijken?’
Als ik het niet mooi vind, kan ik dat gewoon zeggen
Aanvankelijk worstelden ze met de logistiek, maar uiteindelijk zorgde een docent ervoor dat ze toegang kregen tot een lokaal. Het gevoel van saamhorigheid dat de filmavonden opleveren is de motivatie om door te gaan, zegt Jette. ‘We zouden die films allemaal lekker makkelijk in ons eigen huis kunnen kijken, maar dat doen we niet. Hier ben je in dezelfde ruimte, deel je dezelfde ervaring en kun je er na afloop over praten. Daar draait het om.’
IT-student JoJo besloot gewoon diens tijd en energie in een bestaand project te steken. Bij het Free Cafe kunnen mensen terecht voor een gratis diner of afhaalmaaltijd. De ingrediënten komen van de markt en uit winkels en worden gedoneerd omdat ze bijna over datum zijn. ‘Die kunnen ze niet meer verkopen.’
JoJo was op zoek naar een gemeenschap en maakt nu deel uit van het team dat het eten bereidt. ‘Dit zou genormaliseerd moeten worden’, zegt die. ‘Mensen moeten weten dat er een plek is waar ze terecht kunnen.’ Voor JoJo is dat erg belangrijk, omdat die in een vergelijkbare situatie heeft gezeten. ‘Ik weet hoe het is om honger te hebben en ik wil niet dat iemand anders dat mee hoeft te maken.’
Veel te winnen
Volgens Koolhoven wordt de waarde van het delen van vaardigheden en spullen vaak onderschat. Toen ze de deeleconomie onderzocht, probeerde ze het ook zo veel mogelijk uit in haar privéleven. Koken voor anderen, dingen lenen en uitlenen via apps en couchsurfen als ze voor een conferentie op reis was.
‘Ik heb mensen van diverse continenten leren kennen met elk hun eigen blik op de wereld en dat vond ik heel bijzonder. Ik heb ook veel vrienden gemaakt die ik anders nooit ontmoet zou hebben’, zegt ze. ‘Er is veel te winnen als je zo contact legt met mensen.’
Als je de mensen om je heen leert kennen, ontdek je welke behoeftes er leven
Dit soort verbinding gaat soms verloren in het huidige klimaat, denkt ze. ‘We worden geboren in een samenleving waarin de regels wel zo’n beetje vast staan, dus worden we in feite geregeerd door de indrukken die we via onze omgeving opdoen, en vooral via het internet.’
Delen kan ervoor zorgen dat mensen verder kijken dan hun eigen vooroordelen en dat kan tot belangrijke veranderingen leiden. ‘Als je de mensen om je heen leert kennen, word je je meer bewust van welke behoeftes er leven. En dan ga je nadenken over hoe we onze maatschappij in de toekomst willen gaan organiseren.’
JoJo is het met haar eens dat dit soort projecten goed zijn voor de maatschappij, maar persoonlijk had die ook voordeel van het werken bij het Free Cafe. Diens zenuwen over het leren kennen van nieuwe mensen zijn minder geworden. ‘Eerst was het eng, maar toen ik eenmaal begon te praten werd dat steeds makkelijker.’ En dan heeft die dankzij de vele internationale studenten die er rondlopen ook nog eens enorm veel andere keukens leren kennen.
Ook Áine ziet haar knipbeurten als een manier om haar sociale verbintenissen te versterken. ‘Deze diensten zijn een liefdestaal voor de gemeenschap’, zegt ze. En JoJo zegt: ‘We moeten allemaal een beetje op elkaar letten.’