Van de ene dag op de andere, zegt de Groningse psychologiestudent Ben Storbeck, was hij een drugsdealer geworden.

Het was 1 oktober 2019 en de Hoge Raad bevestigde definitief het verbod op ayahuasca. Eerder dat jaar waren er nog twee mensen overleden na het gebruik van de hallucinogene thee. Te gevaarlijk, dus, volgens de overheid. Tot frustratie van Ben. ‘Een paar idioten hebben het systeem misbruikt, hebben het spul misbruikt en toen zijn er mensen aan gestorven’, zegt hij.

Ben was net opgeleid tot ayahuasca-coach en is er heilig van overtuigd dat hij er veel goeds mee kan doen. Mensen helpen met hun problemen. Mannen vooral, omdat die zo slecht bij hun gevoel komen.

De bittere, rode thee van liaan en bladeren uit het Amazonegebied brengt je namelijk rechtstreeks bij je ziel, zegt hij. ‘Echt, iedereen op deze planeet zou ayahuasca een keer moeten proberen.’ 

Zweten en overgeven

Niet als partydrug, zo lollig is het niet: de meesten worden er misselijk van, gaan hevig zweten en overgeven. Maar ze krijgen ook beelden te zien, symbolen en herinneringen. Vaak komen ook trauma’s en onzekerheden naar boven. Die trip kan makkelijk een of twee dagdelen duren, zegt Ben, dus goede begeleiding is belangrijk.

Iedereen zou ayahuasca eens moeten proberen

Bij sjamanen in Zuid-Amerika, waar het al duizenden jaren wordt gebruikt, duurt het ritueel nog langer. De weken voor de eindceremonie begeleidt de sjamaan je met het dieet en laat je langzamerhand wennen aan het brouwsel. 

Maar daar hebben mensen in de Westerse wereld geen tijd voor, zegt Ben. ‘We willen een snel pilletje en snelle antwoorden.’ Vandaar ook dat mensen zo’n fysieke afkeer tegen het spul krijgen. Ben heeft het tegenwoordig al bij voorbaat. ‘Het lichaam weet wat er aan zit te komen.’ Maar omdat het wat naar koude koffie ruikt, reageert zijn lichaam ook op die geur. ‘Dan word ik misselijk.’

Dat die hallucinaties echt wat nuttigs met je doen, is een paar jaar geleden wetenschappelijk onderzocht door de universiteit van Maastricht. Mensen die het spul gebruikt hadden, waren volgens de onderzoekers na afloop minder angstig, ook na vier weken nog. En dat kon Ben wel gebruiken in zijn werk met ongelukkige mannen.

Te lief

Een paar jaar eerder was hij zelf nog zo’n man. Zijn relatie was op de klippen gelopen en hij was doodsbenauwd om op andere vrouwen af te stappen. Wat deed hij verkeerd? Hij was toch niet zo’n ‘nerd’ als die in het lab waar hij promotieonderzoek biochemie deed?

Hij was te lief, concludeerde hij, na het lezen van het boek No More Mr. Nice Guy van Robert Glover, een Amerikaanse psycholoog die mannen leert hoe ze aantrekkelijker voor vrouwen kunnen zijn. Niet met kleding, spierballen of foute versiertrucs, maar door zich als man te herwaarderen.

Ben was verkocht. Hij sloot zich aan bij een mannengroep in Leipzig, waar hij woonde, werd personal trainer, begon de mannengroep zelf te leiden, stopte in het lab en begon in Amsterdam een master neurowetenschappen, om de werking van het mannenbrein te snappen.

Al snel kwam hij daar in contact met ayahuasca. ‘Een waanzinnige ervaring,’ zegt Ben. Die eerste trip duurde ‘slechts’ drie uur, vertelt hij, maar zijn begeleider overtuigde hem dat hij nog wat dieper in zijn gevoel moest duiken, en hij nam direct nog een dosis, waarop hij nog eens vier uur tripte. Wat hij voor inzichten kreeg wil hij niet zeggen, ‘dat is te persoonlijk’, maar een week later besloot hij: dit is het, ik word zelf ayahuasca-coach. 

Depressie

Inmiddels heeft hij de drug zo’n twintig keer gebruikt, zegt Ben. Als biochemicus is hij gefascineerd door wat het plantenbrouwsel met de hersenen doet. En het was dus nuttig bij zijn werk met mannen en de soort hulp die zij nodig hebben, legt hij uit.

Mannen moeten de leider zijn, de broodwinner, en ook nog aantrekkelijk

‘Mannen vinden het nog altijd lastig om naar een dokter te gaan en over hun depressie of burn-out te praten.’ Hij verwijst naar de cijfers. Daaruit blijkt dat meer vrouwen met een depressie kampen dan mannen. Maar tegelijk plegen meer mannen zelfmoord. Twee keer zoveel zelfs.

Zeggen dat je iets mankeert, wordt niet gezien als mannelijk, doceert hij. ‘Mannen identificeren zich meer dan ooit met de normen voor de ‘sterke man’. Ze moeten mannelijk zijn, de leider, de broodwinner, aantrekkelijk, goedgebekt, enzovoorts, enzovoorts.’ 

Praten helpt

Ze vergelijken zichzelf ook teveel met anderen, vindt Ben. Op zich is dat een natuurlijke manier van leren, maar het internet zorgt dat je je met de hele wereld vergelijkt. Met de knapste, rijkste, slimste mannen op aarde. ‘Dus het eerste dat ik zeg is: ga van de socials af, of gebruik ze zo min mogelijk.’

Over je problemen praten werkt, zegt Ben, maar niet met vrouwen erbij. Ten eerste: ‘Ik begrijp vrouwen niet,’ zegt hij. Maar belangrijker: als er een vrouw bij is, dan klappen de meeste mannen dicht, legt hij uit, want dat is nu juist hun probleem.

‘Ik werk met mannen die het gevoel hebben dat ze niet mans genoeg zijn. Ze hebben allerlei waarden meegekregen en daardoor zijn ze in de war. Vrouwen willen dat ze gevoelig zijn en dan zijn er nog die normen voor mannelijkheid. Daar zitten ze dan tussen gevangen. Ze weten niet meer wie ze zijn.’

Echte man

Mannen en vrouwen zijn nu eenmaal anders en we moeten niet doen alsof dat niet zo is, vindt hij. ‘We zitten anders in elkaar, we hebben verschillende waarden en verschillende hormonen.’ 

Mannen en vrouwen zitten anders in elkaar

Begrijp hem goed, hij heeft geen middeleeuwse opvattingen over homo’s of transgenders, zegt hij. ‘Ik ben geen middeleeuwse man.’ Toch vindt hij het wel goed om te kiezen. ‘Dus ontdek jezelf als echte man en ga die kant op. Ik weet dat het een risico is, maar uiteindelijk denk ik dat het gezond is om jezelf in een bepaalde categorie te plaatsen en daar aan te werken.’

Die echte man, die weet wat hij wil, die zijn gevoelens kan uiten, en die wél makkelijk een praatje maakt met vrouwen, die vond Ben dus sneller met behulp van ayahuasca. Omdat je dan sneller tot de kern komt, zegt hij. Sneller bij je gevoel, bij wie je echt bent. 

Roer om

Maar met het verbod op ayahuasca hielden die sessies, die hij zo’n een of twee keer per week deed, op. Hij had wel door kunnen gaan in het illegale circuit. Maar de energie die daarbij hoorde voelde niet goed, zegt Ben. Naar een land waar de drug nog wel was toegestaan wilde hij ook niet: hij had zijn leven hier opgebouwd. En paddo’s of andere plantaardige drugs zijn lang niet zo sterk. Wat er dan overblijft? ‘Tien jaar therapie’, lacht Ben.

Dus gooide hij nogmaals het roer om: hij vertrok naar Groningen, schreef zich in bij psychologie en zette hier een nieuwe mannengroep op: Project Urkraft. Die bestaat nu nog slechts uit zo’n tien medestudenten, maar uiteindelijk moet dat een groep worden zoals hij in Amsterdam al had, met zo’n honderd deelnemers, van jong tot oud. Als hij eenmaal afgestudeerd is, wil hij mannen helpen die officieel depressief zijn en naar hem doorverwezen worden.

Maar ayahuasca als therapeutisch middel, nee, dat doet hij niet meer.

Engels