5× weg ermee

1 | Steeds je handen wassen

Handen wassen was basisregel nummer 1. Bij terugkomst van de supermarkt, na een schooldag of  treinreis: bij alle aanrakingen buitenhuis was het advies om direct de handen te wassen. Geen kraan in de buurt? In elke winkel of kiosk is desinfectiemiddel te halen. Maar volgens Nadine Voelkner, die onderzoek doet naar interactie tussen politiek, economie en gezondheidszorg, moeten we hier direct mee stoppen. 

Ook al staat ze achter de maatregelen tegen corona, op de lange termijn maakt het continu wegwassen van bacteriën ons alleen maar vatbaarder voor ziektes, zegt ze. Op onze handen leven namelijk ook bacteriën die juist goed voor ons zijn. Al die wezens hebben een doel binnen het geheel en door te wassen breng je dat evenwicht uit balans. 

‘Hierdoor verandert ook onze vatbaarheid voor bepaalde ziekten of onze reactie op medicatie’, legt Voelkner uit. In plaats van het virus tegen te gaan, zorgen we er zo juist voor dat de mutaties die resistent zijn tegen antibacteriële zeep kunnen floreren. En dan is het moeilijker om er wat aan te doen. Laat je handen dus maar weer vies worden.

2 | Afstand houden

De anderhalvemetersamenleving is ten einde gekomen. We mogen weer gezellig in ieders aura komen. Onwennig, maar wel nodig, want als iemand met een boog om je heen loopt, geeft dat een onprettig signaal af. Afstand functioneert namelijk ook als communicatiemiddel. 

‘De hoeveelheid afstand die je neemt van een persoon is een boodschap naar je relatie’, legt hoogleraar sociale psychologie Arie Dijkstra uit. De afstand die je houdt tot een goede vriend of vriendin is anders dan die tussen jou en je docent. Afstand verplicht stellen tussen mensen met verschillende soorten relaties is dan ook onnatuurlijk, vindt hij.

‘De anti-infectieregel verprutst een heel sociaal mechanisme’, zegt Dijkstra. Afstand houden waar je dit gewoonlijk niet zou doen, kan zorgen voor wantrouwen en kan relaties zelfs onder druk zetten. ‘Hoe dichterbij, hoe warmer en vertrouwder’. Zet voortaan daarom maar weer een stapje dichterbij wanneer dit goed voelt.

3 | Online colleges

De universiteiten kregen de afgelopen twee jaar flink wat te verduren. Studenten moeten onderwijs vaak online volgen. Vijf minuten van tevoren uit bed rollen, niet de moeite nemen om je camera aan te zetten en een les gebruiken als podcast om andere taken uit te voeren, is voor veel studenten herkenbaar. Lijkt chill, maar na een tijdje wordt je dit zat. 

Ook voor docenten is online lesgeven verre van ideaal. Ze staren naar een klas vol zwarte schermen en het is moeilijk om een discussie te voeren als niemand zijn microfoon aanzet. Dat onderwijs nu weer fysiek kan, zou een enorme opluchting moeten zijn, maar nog steeds blijven veel studenten de lessen vanuit huis volgen. Logisch als je klachten hebt, maar het is ook wel heel makkelijk om op een brakke ochtend thuis achter je laptop te gaan zitten.

Voor docenten is het niet te controleren of je de les mist omdat je geen zin hebt of omdat je ziek bent. Rechtendocent Frank Veenstra trok daarom laatst aan de bel in de faculteitsraad. Studenten moeten niet zo makkelijk kunnen wegblijven, vindt hij. En het is niet alleen vervelend voor de docent, studenten leren er ook slechter door. Bovendien: je mist ook nog eens het sociale contact met je klasgenoten. Gewoon weer naar de uni komen dus.

4 | Polarisatie

Aan het begin van de pandemie was er nog een blijmoedige saamhorigheid die de boventoon voerde. Overal achter de ramen verschenen hartjes, we klapten voor de zorg en om de kleintjes te vermaken werd er een heuse berenspeurtocht uitgezet. Als iemand in quarantaine zat was de eerste vraag: ‘Moet ik boodschappen voor je doen?’ Om mensen zich minder eenzaam te laten voelen organiseerden we online game nights, wandelingen op afstand of gesprekken achter het raam. 

Maar hoe langer het duurde, hoe meer de voor- en tegenstanders van de coronamaatregelen van elkaar af kwamen te staan en hoe minder ze naar elkaar luisterden. Vriendschappen sneuvelden, relaties werden verbroken en op social media gingen mensen tegen elkaar tekeer alsof ze elkaars aartsvijanden waren.

Straks voert die saamhorigheid hopelijk weer de boventoon. Omdat nieuwe dingen voor sommige studenten meer energie kosten, is het bijvoorbeeld wel fijn als zij een beetje hulp krijgen, zegt psycholoog Sandra Ruissen van het Student Service Center. ‘Met elkaar delen hoe deze aanpassing je vergaat, zal ook helpen om die zo soepel mogelijk te laten verlopen’, zegt ze. Dus, pandemie of niet, wees lief voor elkaar.

5 | 3 zoenen

De drie zoenen worden door de overheid nog steeds afgeraden. Beter, want terwijl deze gewoonte eerst niet weg te slaan was uit de Nederlandse cultuur, willen studenten hem echt niet meer terugzien.

‘De oud-Hollandse zoenen mogen voor mijn part achterwege gelaten worden’, beaamt Teun Wasser, student internationale betrekkingen. ‘Laten we eerlijk zijn, niemand zit te wachten om drie natte kussen te ontvangen.’ Dat vindt ook Emma Wijers, die American studies doet. ‘En dan het: “fijne” – *kus* – “verjaar” – *kus* – “dag” – *kus*. Het is gewoon irritant.’ 

Iemand zoenen is al ongemakkelijk, zeker als je de persoon in kwestie niet zo goed kent, dus waarom dan meteen drie? Ook is er geen universele afspraak over op welke wang we beginnen en dus sta je elkaar ongemakkelijk te ontwijken.

‘Het voelt heel raar, geforceerd en toch wat privé,’ zegt student American studies Dominic Kruize. Want waarom moeten vrouwen zoenen, terwijl mannen elkaar onderling gewoon een hand geven? 

Het is ook gewoon onhygiënisch. Na corona zijn we ons bewuster geworden van hoe snel bacteriën en virussen rondgaan. En je weet nooit waar die lippen van een ander vandaan komen voordat ze op jouw wang belanden, dus: weg met die drie verplichte zoenen.

5× houden zo

1 | Niks moeten

Borrels, feestjes, uitgaan en natuurlijk sporten en fysiek naar college: eindelijk mag alles weer. Maar het kan een grote stap zijn om van een lege naar een bomvolle agenda te gaan. 

Sandra Ruissen benadrukt dat het normaal is dat het tijd kost om je – opnieuw – aan te passen. Maar, zegt ze, je moet ook niet te veel op je bordje nemen omdat je het gevoel hebt dat het moet. Sommige studenten vinden het immers heerlijk om de hele week onder medestudenten te zijn en alle feestjes af te struinen, terwijl anderen hier veel minder behoefte aan hebben.  ‘Maak  een keuze vanuit je eigen behoefte en niet enkel uit druk van jezelf of van anderen.’

‘Dit is hét moment om je opnieuw te oriënteren’, zegt Arie Dijkstra: wat is een ideale levensstijl voor jou in deze post-coronarealiteit? Voer coronaklachten dus niet op als excuus om een avondje thuis te blijven, maar wees eerlijk over waar je wel en geen zin in hebt.

2 | Joggingbroek

Hoewel je misschien niet kunt wachten eindelijk dat jurkje aan te kunnen of je haar weer eens te doen, zijn we met z’n allen nog nooit zo comfy geweest als tijdens de lockdowns. Geen harde koude spijkerstof aan je benen, maar een zachte fluffy joggingbroek. Er was toch niemand die tijdens de online lessen meer zag dan je bovenlichaam. 

Nu we weer naar buiten gaan, lijkt het erop dat je garderobe weer uit meer moet bestaan dan alleen joggingbroeken. Maar waarom eigenlijk?  Thuiswerken is nog steeds populair, dus reden genoeg om de trend door te zetten. En wie zegt dat je geen joggingbroek aan kunt naar school of werk? Medestudenten zullen eerder jaloers zijn dat jij zelfs op een maandag comfortabel door het leven gaat.

3 | Duidelijk communiceren

Mondkapjes mogen weer af en dat is maar goed ook, want het is enorm fijn om elkaar weer te kunnen zien lachen. Toch is er iets waardevols voortgekomen uit dat kapje: we zijn anders gaan communiceren.

Omdat we het idee hadden dat onze gezichtsuitdrukkingen niet duidelijk waren met een mondkapje op, zijn we gaan compenseren, zegt Dijkstra. Met houding en handgebaren, maar ook door letterlijk te verwoorden hoe we ons voelen of wat onze bedoelingen zijn.

Overigens valt het volgens Dijkstra wel een beetje mee hoe zeer een mondkapje je emoties maskeert. ‘Ogen zijn communicatiekanaal nummer één. De rest van het gezicht doet ook wat, maar niet zoveel’, zegt hij. Bovendien: ‘Echte emoties zijn zichtbaar, of je nou wilt of niet’. Als je lacht, trekken bepaalde spiertjes rond je ogen zich namelijk aan. Daar heb je zelf geen controle over. 

Hoe dan ook: die duidelijkere communicatie mag blijven, ook nu de kapjes weer af zijn. Soms blijft het immers gewoon beter te zeggen wat je voelt, in plaats van iemand ernaar te laten raden. 

4 | Wandelen

Tijdens corona zijn we erachter gekomen dat wandelen veel meer is dan lopend van A naar B komen. In een tijd zonder cafés was een wandeling met een kopje chocolademelk dé manier om je tinderdate voor het eerst te zien. En tijdens een lawa  -lange wandeling- konden we op een veilige manier bijkletsen met sociale contacten. Maar nu we elkaar weer kunnen ontmoeten op ‘normale plekken’, blijft wandelen een goede gewoonte om vol te houden. 

Wandelen is namelijk niet alleen gezond voor je lijf, zegt hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder, maar geeft ook een boost aan je hersenen. Volgens Scherder heeft het effect op je slaappatronen, gedrag en leervermogen en werkt het tegen somberheid.  

Voldoende bewegen (per dag minstens dertig minuten achter elkaar, adviseert Scherder) is dus van belang, juist nu we het weer drukker krijgen en moeilijker tijd vrij kunnen maken voor een ommetje. ‘Je moet dan juist zorgen voor fysieke prikkels’, aldus Scherder.

5 | Hobby’s

Door de lockdowns spraken we minder met vrienden af, terwijl sociale contacten ons juist helpen om ons goed te voelen. Vervolgens zochten we naar andere manieren om dat gevoel te krijgen. ‘Het opzoeken van een nieuwe bezigheid kun je zien als emotionele regulatie’, legt Dijkstra uit.  Vandaar dus dat we opeens allemaal gingen puzzelen of besloten om te leren schilderen. 

Zulke hobby’s kunnen we er maar beter in houden. Netflixen is heerlijk voor een brakke dag, maar stimuleert de hersenen nauwelijks. Een puzzel doen of schilderen houdt je hersenen actiever bezig, waardoor je bijvoorbeeld minder tijd hebt om te piekeren. 

Blijf je een avondje lekker rustig thuis (zie punt 1), leg die telefoon dan dus weg. Continu bereikbaar zijn is niet bepaald rustgevend en van eindeloos scrollen door nietszeggende filmpjes word je echt niet gelukkig. En wat is er fijner dan na lang zoeken een puzzelstukje op de goede plek drukken?

Engels