‘Fraudetentamens schrappen is ook in belang van student’
5 vragen aan docent bestuursrecht Nicole Hoogstra
‘Fraudetentamens schrappen is ook in belang van student’
Door Giulia Fabrizi
By Giulia Fabrizi
Giulia Fabrizi
Van uit de hand gelopen studentenfeestjes tot bezette universiteitsgebouwen en van kamertekorten tot dreigende bezuinigingen: Giulia houdt al het nieuws in de gaten. Ze praat graag met de mensen die het aangaat, schrijft erover en begeleidt freelancers bij het maken van nieuwsartikelen. Eerder werkte ze als stadsredacteur Groningen en gemeenteverslaggever Haren voor Dagblad van het Noorden.In de afgelopen weken zijn meerdere tentamens in hun geheel ongeldig verklaard, omdat een aantal studenten fraudeerde. Gaat dat niet een beetje ver?
‘Het besluit om een tentamenkans ongeldig te verklaren is een verregaande maatregel, die neemt een examencommissie niet zomaar. Ik kan me voorstellen dat daar pas op wordt overgegaan als andere maatregelen – zoals het aanpakken van alleen de fraudeurs – onvoldoende is om de kwaliteit, integriteit en betrouwbaarheid van de tentamenresultaten te waarborgen.’
Dat zei de examencommissie die bij de Faculteit Economie en Bedrijfskunde drie tentamens schrapte inderdaad ook: ze kon de kennis en het inzicht van de studenten niet meer op betrouwbare wijze vaststellen. Toch voelt het scheef dat zoveel studenten opdraaien voor de acties van een paar van hen. Kan dat zomaar?
‘Elke faculteit heeft een examencommissie en die examencommissie werkt volgens het examenreglement. Dat reglement is opgezet conform de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Het is dus een uitvloeisel van die wet. Op basis daarvan kan de examencommissie wanneer het nodig is zulke beslissingen nemen.’
‘Kijk, ik kan me voorstellen dat de eerste reactie van studenten die wel hun best hebben gedaan zuur is. Toch zou ik ze willen vragen het grotere plaatje van het vak en misschien wel de hele opleiding te zien: je wilt voorkomen dat iets met frauduleuze handelingen te halen is, omdat het afgeeft op de kwaliteit. Terwijl wij de studenten willen verzekeren dat ze een tentamen hebben gemaakt waar niets mee aan de hand is en dat kwalitatief hoogstaand is en de universiteit waardig.’
Daarmee leg je de verantwoordelijkheid van de kwaliteit eigenlijk bij de student neer. Is het niet aan de universiteit om te voorkomen dat er gefraudeerd kan worden?
‘Waar je als universiteit verantwoordelijk voor bent is de opleiding die studenten genieten. Vervolgens moet je een zorgvuldige en betrouwbare meting uitvoeren van de kwaliteit, kennis en kunde van studenten. Dat doen we met tentamens, zowel online als fysiek. De verantwoordelijkheid ligt dus in de betrouwbaarheid van de meting. Zolang die wordt aangetast, omdat er fraude plaatsvindt, zul je daar iets aan moeten doen.’
Oftewel, de student is medeverantwoordelijk voor de kwaliteit van een tentamen?
‘Er wordt vooraf wel een groot moreel beroep gedaan op de student, ja. We bevinden ons in een uitzonderlijke situatie en we zeggen tegen de student: let op, dit zijn de omstandigheden waar wij het mee te doen hebben en fraude hoort daar niet in thuis. Eigenlijk is dat niet anders dan bij fysieke tentamens, waar je in een grote hal zit en er surveillanten rondlopen. Ook daar wordt een beroep op je gedaan om niet te frauderen.’
Met het verschil dat daar surveillanten rondlopen die alle studenten in de gaten houden.
‘Ja, dat klopt, maar ik durf niet te stellen dat dit honderd procent garandeert dat er niet wordt gefraudeerd. En natuurlijk kunnen we onszelf als docenten vervolgens de vraag stellen: wat kun je online nog meer doen? Dan kom je bijvoorbeeld uit bij het gebruik van software die studenten in de gaten houdt.’
‘Dat is een afweging die je moet maken. Wil je dat, vanuit een privacy-aspect? Is de software betrouwbaar genoeg om de resultaten te waarborgen? Het is geen simpele oplossing. En uiteindelijk gaat het erom dat studenten niet frauderen. Die regel geldt voor iedereen. Als we achteraf niet kunnen vaststellen wie zich niet aan de regel heeft gehouden, dan geldt de consequentie ervan ook voor iedereen.’